Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың «Әділетті Қазақстан: заң және тәртіп, экономикалық өсу, қоғамдық оптимизм» атты Жолдауында белгіленген стратегиялық бастамаларды және Премьер-Министр Олжас Бектеновтың тапсырмасын орындау аясында, ҚР Қаржы министрлігі шекара маңы кеден инфрақұрылымын жаңғыртудың ауқымды бағдарламасын жүзеге асыруда, деп хабарлайды DKNews.kz.
Төраға шекарадағы жұмысты өз көзімен көрді
2025 жылғы 8 тамызда Мемлекеттік кірістер комитетінің төрағасы Жандос Дүйсембиев мониторингтік топпен бірге Қазақстан–Қытай шекарасындағы «Қалжат» және «Нұр Жолы» өткізу пункттеріне барды. Сапардың мақсаты – бекеттердің жұмысын талдау, көрсетілетін мемлекеттік қызмет сапасын бағалау және бизнес-процестердің тиімділігіне әсер ететін факторларды анықтау. Ерекше назар цифрландыру мен техникалық мүмкіндіктерді кеңейтуге аударылды.
Жетісу облысындағы «Нұр Жолы» – еліміздегі ең ірі өткізу бекеттерінің бірі. Ол Қазақстан мен Қытай арасындағы тұрақты сауда ағынын қамтамасыз етеді. Алматы облысындағы «Қалжат» болса, экспорт-импорттық операциялар мен транзитті рәсімдеуде маңызды рөл атқарады және өңірдің көлік-логистикалық жүйесінің негізгі бөлігі саналады.
Маңғыстаудан Түркияға, Пәкістанға және одан әрі
2025 жылғы 6 тамызда ҚР Қаржы министрлігі Аппаратының басшысы Эрнар Ержанов Мемлекеттік кірістер комитеті басшылығымен бірге Маңғыстау облысындағы «Тәжен» және «Темір Баба» өткізу пункттерінде болды.
- Темір Баба – Түрікменстанмен шектесетін жалғыз автомобиль өткелі. Ол Түркияға, Пәкістанға, Ауғанстанға, БАӘ-ге және басқа да елдерге шығуды қамтамасыз етеді. Бұл өткел арқылы Еуропадан тауарлар мен азық-түлік әкелініп, кері бағытта – Түркияның халық тұтынатын тауарлары, мұнай-газ саласына арналған жабдықтар, сондай-ақ Түрікменстан мен Пәкістаннан көкөніс пен жеміс-жидектер тасымалданады.
- Тәжен – Қазақстан–Өзбекстан шекарасындағы маңызды транзиттік торап. Ол Орталық Азияны Ресей және Еуропамен байланыстырады. Мұндағы негізгі ағынның 90%-ын транзиттік жүктер мен Өзбекстаннан Ресейге бағыт алған еңбек мигранттары құрайды.
Қайта жаңғырту жұмыстары аясында жол қозғалысы жолақтары кеңейтіліп, заманауи инспекциялық-тексеру кешендері, өлшеу құралдары және цифрлық бақылау жүйелері орнатылуда. Соған қарамастан, екі пункт те штаттық режимде жұмысын жалғастыруда.
Жылдамдық пен тәртіп – басты талап
Іссапар қорытындысы бойынша кеден бекеттерінің басшыларына құрылыс қарқынын жеделдету және қызмет сапасын арттыру жөнінде нақты тапсырмалар берілді. Мердігер ұйымдарға жұмысшылар мен техника санын көбейту міндеттелді.
Бірқатар бекет басшылары қарамағындағы бөлімшелерде бақылаудың әлсіреуіне жол бергені үшін тәртіптік жазаға тартылды. Сонымен бірге, кеден қызметкерлерінің формалық киім кию тәртібі бекітілді.
Тоғыз өткізу пункті – жаңа деңгейде
Жоба Қытай, Өзбекстан және Түрікменстанмен шектесетін тоғыз өткізу пунктін қамтиды.
Төртеуі қазірдің өзінде іске қосылды:
- «Қалжат» және «Алакөл» – ҚХР шекарасында
- «Қапланбек» және «Атамекен» – Өзбекстан шекарасында
Жыл соңына дейін тағы бесеуі пайдалануға беріледі:
- «Бақты» және «Майқапшатай» (ҚХР)
- «Қазығұрт» және «Тәжен» (ӨзР)
- «Темір Баба» (Түрікменстан)
Нәтижелер қазірдің өзінде бар
Модернизацияның алғашқы кезеңінде-ақ өткізу қабілеті айтарлықтай артты, әкімшілік кедергілер азайды, сыртқы экономикалық қызметке қатысушылар үшін жағдай жақсарды.
Жаңа нысандарда автоматтандырылған сканерлеу жүйелері, салмақтық бақылау және алдын ала декларациялау енгізілуде. Бұл шекарадан өтуді бұрынғыдан да жылдам әрі ашық етеді.
Қазақстан шекарасындағы бұл жаңғырту жұмыстары – елдің экономикалық қауіпсіздігін күшейтіп қана қоймай, халықаралық сауда мен логистиканы жаңа деңгейге шығаратын маңызды қадам.
