АҚШ әлемдегі ең танымал иммиграциялық бағдарламалардың бірі – Diversity Visa, яғни грин-карта лотереясын уақытша тоқтатты. Мұндай шешім Браун университетінде болған атыстан кейін қабылданды. Бұл оқиға лотереяның қауіпсіздігіне қатысты көп жылдан бері жалғасып келе жатқан саяси дауды қайта ушықтырды, деп хабарлайды DKNews.kz.
АҚШ не себепті грин-карта лотереясын тоқтатты
Бағдарламаның тоқтатылғанын АҚШ-тың ішкі қауіпсіздік министрі Кристи Ноэм мәлімдеді. Оның айтуынша, бұл шешім президент Дональд Трамптың тікелей тапсырмасымен қабылданған.
«Мен президент Трамптың тапсырмасымен USCIS-ке DV бағдарламасын дереу тоқтатуды бұйырамын, енді бұл апатты бағдарлама салдарынан бірде-бір америкалық зардап шекпеуі тиіс», – деп жазды Кристи Ноэм X әлеуметтік желісінде.
The Brown University shooter, Claudio Manuel Neves Valente entered the United States through the diversity lottery immigrant visa program (DV1) in 2017 and was granted a green card. This heinous individual should never have been allowed in our country.
— Secretary Kristi Noem (@Sec_Noem) December 19, 2025
In 2017, President Trump…
Шешімге себеп болған оқиға – Браун университетінде орын алған атыс. Тергеу барысында күдіктінің 2017 жылы АҚШ-қа дәл осы жыл сайынғы лотерея арқылы грин-карта ұтып алып кіргені анықталды.
Трамп әкімшілігі үшін бұл жағдай Diversity Visa бағдарламасына қарсы бұрыннан айтылып келе жатқан уәждердің тағы бір дәлеліне айналды. Дональд Трамп бұл бағдарламаны шамамен он жылға жуық уақыт бойы сынға алып келеді.
Diversity Visa бағдарламасы төңірегіндегі көпжылдық дау
Грин-карта лотереясы – АҚШ-тағы иммиграциялық бағдарламалардың ішінде ең ерекшелерінің бірі. Мұнда шешуші фактор үміткердің білімі немесе кәсіби тәжірибесі емес, кездейсоқ іріктеу болып саналады. Жыл сайын бұл бағдарлама арқылы иммиграция деңгейі төмен елдерден шамамен 55 мың адам АҚШ-та тұрақты тұру құқығын алады.
Алайда бағдарламаны сынаушылар оны ұлттық қауіпсіздік тұрғысынан әлсіз деп санайды. Кристи Ноэм 2017 жылы Нью-Йоркте болған терактіні еске салды. Ол кезде ИГИЛ террористі осы DV бағдарламасы арқылы елге кіріп, жүк көлігімен адамдарды қағып, сегіз адамды қазаға ұшыратқан.
Содан бері лотереяны тоқтату мәселесі бірнеше рет саяси күн тәртібіне шықты, алайда бағдарлама алғаш рет осылай толықтай уақытша тоқтатылып отыр.
«Уақытша тоқтату» нені білдіреді
Маңызды жайт – бұл шешім бағдарламаның толық жойылғанын білдірмейді. Әзірге сөз уақытша тоқтату туралы ғана болып отыр. Іс жүзінде бұл мынаны білдіреді:
- бағдарламаның жаңа кезеңдері уақытша іске қосылмауы мүмкін;
- өтінімдерді қарау процесі тоқтатылуы ықтимал;
- ұтыс ойындары мен визаларды беру мерзімдері қайта қаралуы мүмкін.
Қазіргі уақытта бұрын тапсырылған өтінімдер мен қолданыстағы кезең жеңімпаздарының тағдыры туралы ресми түсініктеме берілген жоқ.
Лотерея енді тегін емес
Айта кету керек, бұл шешімге дейін-ақ бағдарлама бірқатар өзгерістерге ұшыраған болатын. 2025 жылғы 16 қыркүйектен бастап Diversity Visa лотереясына тіркелу тегін болудан қалды. АҚШ Мемлекеттік департаменті өтінім беру үшін бір доллар көлемінде алым енгізуді ұсынды.
Сома символикалық көрінгенімен, сарапшылар мұны маңызды белгі ретінде қабылдады. Билік осылайша кездейсоқ және жаппай өтінімдердің санын қысқартуды, сонымен қатар бақылауды күшейтуді көздеп отыр.
DV-2027: бағдарлама толық жабыла ма
Қатаң мәлімдемелерге қарамастан, бұған дейін Ақ үй DV-2027 бағдарламасы сақталатынын хабарлаған болатын. Бұл туралы 2025 жылдың күзінде америкалық және халықаралық БАҚ жазды.
Дегенмен қазіргі жағдай бағдарламаның тағдыры әлі де саяси құралға айналып отырғанын көрсетеді. Оның болашағы АҚШ-тағы қауіпсіздік мәселелері мен көші-қон саясатына тікелей байланысты.
Бұл Қазақстан азаматтары мен басқа елдер үшін нені білдіреді
Қазақстанды қоса алғанда, әлемнің көптеген елдері үшін грин-карта лотереясы АҚШ-қа инвестициясыз немесе жұмыс келісімінсіз заңды түрде көшіп барудың сирек мүмкіндіктерінің бірі болатын.
Енді бұл жол әлдеқайда белгісіз бола түсті:
- мерзімдер өзгеруі мүмкін;
- талаптар қайта қаралуы ықтимал;
- бағдарламаның өзі едәуір шектелуі немесе қайта форматталуы ғажап емес.
Сарапшылардың пікірінше, АҚШ иммиграцияда барған сайын басқарылатын модельге бет бұрып келеді. Яғни басымдық жұмыс визаларына, инвестицияға және білікті мамандарға беріліп, кездейсоқ іріктеу механизмдерінің рөлі азая береді.
Грин-карта лотереясының уақытша тоқтатылуы – бір ғана қайғылы оқиғаға реакция емес. Бұл АҚШ-тың иммиграциялық саясатын түбегейлі қайта қарау үдерісінің бір бөлігі. Мұнда қауіпсіздік пен бақылау қолжетімділіктен жоғары қойылып отыр.
Diversity Visa бағдарламасы бұрынғы қалпында сақтала ма, жоқ па – бұл әзірге ашық сұрақ. Бірақ бір нәрсе анық: миллиондаған адам үшін АҚШ-қа «жеңіл лотерея» арқылы көшу дәуірі біртіндеп аяқталып келеді.
