Бағалы қағаздар нарығындағы қаржылық алаяқтардан қалай қорғануға болады?

11869

Қазақстанның бағалы қағаздар нарығында инвестицияларға деген қызығушылықтың артуымен қаржылық алаяқтардың белсенділігі де артып келеді. Бүгінде қазақстандықтар акциялар мен облигацияларға инвестиция салған кезде, киберқылмыскерлер мен алаяқтар басқалардың ақшасын алу үшін әртүрлі алдау схемаларын қолдана бастады. Инвесторлардың қандай тәуекелдерге тап болуы мүмкін екенін және алаяқтардан қалай қорғануға болатынын қарастырайық.

№ 1 факт. Телефон және онлайн-алаяқтар

Ең көп таралған алаяқтық схемалардың бірі - қаржы компанияларының немесе брокерлердің атынан олардың "өкілдері" ретінде қоңырау шалу. Мысалы, алаяқтар ірі банктердің немесе қаржы ұйымдарының атынан "тиімді" инвестициялар ұсынбақшы ниетпен қоңырау шалады. Сондай-ақ Қазақстанда қаскүнемдер "Қазпочта" АҚ сияқты ірі компаниялардың өкілдері болып көрініп, адамдарды "пайдалы" акцияларға ақша салуға көндірген жағдайлар болды. Нәтижесінде қаражат белгісіз шоттарға жоғалып кетті.

Қалай сақтану керек?

  • ақпаратты үнемі реттеушінің – Қазақстанның Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігінің (ҚНРДА) ресми интернет-ресурсы арқылы тексеріп отырыңыз
  • ешқашан бейтаныс адамдарға олардың заңдылығын тексермей ақша жібермеңіз

№ 2 факт. Қор нарығындағы қаржы пирамидалары

Қаржы пирамидалары – бұл бағалы қағаздар нарығында өзін көрсететін классикалық алаяқтық схемасы. Қазақстанда мұндай пирамиданың мысалы инвесторларға айына 30%-ға дейін табыс уәде еткен ресейлік "Финико" компаниясы төңірегіндегі жанжал болды. Компания төрт инвестициялық бағдарлама ашқан, оған қазақстандықтар да қатысқан. Бірақ, көптеген осындай схемалар сияқты, "Финико" компаниясы да құлдырап, мыңдаған салымшыларды ақшасыз қалдырды.

Қалай сақтану керек?

  • кепілдендірілген жоғары табысты уәде ететін кез-келген компания күмән тудыруы керек
  • брокердің немесе басқарушы компанияның лицензиясын реттеушінің – Қазақстанның Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігінің (ҚНРДА) ресми интернет-ресурсы арқылы тексеріңіз

№ 3 факт. Халықаралық бағалы қағаздар сауда-саттығы саласындағы алаяқтар

Шетелдік нарықтарға инвестициялардан жылдам пайда алуға уәде берумен байланысты алаяқтық схемалары Қазақстанда да кең таралды. Мәселен, кейбір қазақстандық инвесторлар шетелдік активтерге, мысалы, жетекші халықаралық компаниялардың акцияларына инвестициялар салу туралы жалған ұсыныстарға тап болды. Бұл ұсыныстар күмәнді платформалар арқылы немесе лицензиясы жоқ брокерлік сайттарда шот ашуды ұсынатын қоңыраулар арқылы келді.

Қалай сақтану керек?

  • халықаралық нарықтарда сауда-саттық жасау үшін тек сенімді және лицензияланған платформаларды пайдаланыңыз
  • Қазақстанның орталық депозитарийі бағалы қағаздарға меншік құқығын есепке алудың бірыңғай орталығы ретінде әрекет етеді, барлық биржалық және биржадан тыс мәмілелер бойынша есеп айырысуды жүзеге асырады, сондай-ақ жергілікті қатысушыларға бағалы қағаздарды есептеудің халықаралық жүйелеріне қол жеткізуді ұсынады

Инвестор бағалы қағаздар нарығында қандай сақтық шараларын қолдануы керек?

Лицензиялар мен заңдылықты тексеру

Қазақстанда жұмыс істейтін барлық брокерлерде Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігінің (ҚНРДА) лицензиясы болуы тиіс. Инвестиция жасамас бұрын компанияның мәртебесін олардың ресми интернет-ресурсы арқылы тексеріңіз.

Жоғары кірістілік уәделерінен сақ болыңыз

Тәуекелсіз қор нарығындағы жоғары кірістерге ешкім кепілдік бере алмайды. Инвестиция әрқашан тәуекелмен байланысты. Айтарлықтай тәуекелдерсіз мүлдем қауіпсіз және жоғары пайда әкелетін инвестициялар жоқ. Егер біреу жоғары табысты "тәуекелсіз" инвестициялармен ұсынса, бұл алдау болуы мүмкін.

Қаржылық сауаттылықты арттыру

Қор нарығының негіздерін және инвестициялау схемаларын білу алаяқтардан жақсы қорғаныс болып табылады. Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі (ҚНРДА), KASE және Орталық депозитарий сияқты Қазақстанның қаржы институттары инвесторлар үшін оқыту бағдарламаларын өткізеді, бұл өз салымдарын қорғауға көмектеседі.

Алаяқтық туралы хабарлаңыз

Егер сіз алаяқтық схемаларға тап болсаңыз, бұл туралы құқық қорғау органдарына және қаржылық реттеушілерге хабарлаңыз. Бұл басқа инвесторлар үшін осындай жағдайлардың алдын алуға көмектеседі және билік тарапынан бақылауды күшейтеді.

Қазақстандық бағалы қағаздар нарығы капиталдың өсуіне үлкен мүмкіндіктер бере отырып, дамуын жалғастыруда. Қазақстандағы бағалы қағаздар нарығындағы қаржылық алаяқтық инвесторлар үшін, әсіресе нарық туралы білімі жеткіліксіз адамдар үшін нақты қауіп болып табылады. Алаяқтар заңды ұсыныстар ретінде жасырылған күрделі схемаларды қолдана алады, сондықтан өз активтеріне мұқият болу және оларды қорғау маңызды. Сақтық шараларын сақтау, дәлелденген ақпарат көздерін пайдалану және лицензиясы бар компаниялармен ынтымақтастық тәуекелдерді азайтуға және инвестицияларыңызды сақтауға көмектеседі.

«DKnews.kz» халықаралық ақпараттық агенттігі Қазақстан Республикасының Мәдениет және ақпарат министрлігінде тіркелген. Есепке қою туралы куәлік № 10484-АА 2010 жылдың 20 қаңтарында берілді.

Тақырып
Жаңарту
МИА «DKnews.kz» © 2006 -