«Қазақстанға жаһандық, әсіресе өңірлік нарықта табысты бәсекеге қабілетті, қуатты әрі технологиялық тұрғыдан прогрессивті өнеркәсіп қажет» Қасым-Жомарт Тоқаев, Қазақстан Республикасының Президенті
2025 жылы Қазақстанда соңғы бес жылдағы ең көп индустриалдық жоба жүзеге асырылмақ, деп хабарлайды DKnews.kz.
Биыл елімізде жалпы құны 1,5 трлн теңге болатын 190 жоба іске қосылып, 20,1 мың жаңа жаңа жұмыс орны құрылатын болады. Аталмыш жобалар толық қуатына шыққанда өндіріс көлемі 2,2 трлн теңгеге дейін жетеді деп күтілуде.
Қазақстанда сутегі пероксиді, сұйық шыны, күкірт қышқылы, минералды тыңайтқыштар, полипропилен және сары фосфор өндірісі ұлғайтылады. Бұл жобалар химия саласының дамуына және нарықтағы бәсекеге қабілеттілігін арттыруға ықпал етеді.
Биыл сэндвич-панельдер, керамикалық кірпіш, құрғақ құрылыс қоспаларын шығаратын жаңа зауыттар іске қосылады. «Qaragandy Power Silicon» және «Ekibastuz FerroAlloys» зауыттары ферроқорытпа өндірісін айтарлықтай арттыруға мүмкіндік береді.
2025-2035 жылдары министрлік металлургия, машина жасау және химия өнеркәсібі салаларында 9 ірі жобаны жүзеге асырады. Олар жобалық қуатына жеткенде өндірілетін өнім көлемі шамамен 7,3 млрд долларды құрайды.
Аталмыш жобаларға 6 трлн теңге көлемінде инвестиция тартылып, 12 мың жұмыс орны ашылады. Бұл жобалар Президенттің тапсырмасымен әзірленген, олар 25 мың жұмыс орнын ашуды көздейтін 17 ірі жоба тізімінің бір бөлігі. Барлық жобалар жоғары технологиялық кластерлерді құруға бағытталған.
«Автомобиль шығаратын зауыттар, ыстық брикеттелген темір шығаратын зауыттар, мыс балқыту зауыты, аммиак-карбамид кешені, калий тұздарын өндіретін байыту-өндірістік кешен, гидрометаллургия зауыты сияқты маңызды жобалар іске қосылады.
Бұл кәсіпорындар машина жасау және автомобиль жасау кәсіпорындары үшін жаңа өнімдер шығаруды қамтамасыз етеді, бұл Қазақстанның өнеркәсіптік әлеуетін айтарлықтай нығайтады», — атап өтті Өнеркәсіп және құрылыс министрі.
Жоғарыда аталған тоғыз жобаның екеуі 2025 жылы іске қосылады. Костанай облысында 1500 жұмыс орнын қамтамасыз ететін KIA автокөліктерін шығаратын зауыт іске қосылады, ол жылына 70 мың автокөлік өндіреді. Алматы қаласындағы Changan, Chery және Haval маркаларының автокөліктерін шығаратын мультибрендті зауыт 3600 жұмыс орнын қамтамасыз етіп, жылына 90 мың көлік шығаруға мүмкіндігі бар.
Автомобиль өнеркәсібіндегі жаңа жобалардың арқасында 2025 жылы саладағы өндіріс көлемі 5%-ға артады деп күтілуде. Жоспар бойынша 149 мың жеңіл көлік шығарылуы қажет (2024 жылы бұл көрсеткіш 134 мың болған).
Қазақстанда соңғы бес жылда алғаш рет өңдеу өнеркәсібінде 5,9% өсім тіркелді. Өсім көрсеткіші негізінен металлургия (+6,9%), машина жасау (+9,7%), химия өнеркәсібі (+7,7%) және басқа салалардағы өндіріс көлемінің артуына байланысты болып отыр. Жалпы өндіріс көлемі 24,5 трлн теңгені құрады.
Түсті және қара металлургия салалары тұрақты өсім көрсетуде. Мыс, алюминий, цинк және қорғасын өндірісі мен қайта өңдеу көлемдері ұлғаюда. Құрылыс материалдары өндірісі де қарқынды дамып, ішкі нарықтың қажеттіліктерін қанағаттандырып, өнімді экспортқа шығаруға мүмкіндік беруде.
Индустриалды жобаларды жүзеге асыру үшін Қазақстанда 15 арнайы экономикалық аймақ және 51 индустриалды аймақ жұмыс істейді. 2025 жылы осы аймақтарда 110 жобаны іске асыру жоспарлануда.
Қазіргі таңда Қазақстанда жаңа механизм ретінде шағын өнеркәсіп аймақтары енгізілген, олар кәсіпкерлерге дайын үй-жайларды ұсынады. Осы жоба аясында кәсіпкерлер құрылыс үшін жеңілдетілген несиелер мен тиімді жалға алу шарттарын пайдалана алады, бұл шағын және орта бизнестің дамуына мүмкіндік береді.
Бүгінде Қазақстанның 8 облысында (Астана, Шымкент, Солтүстік Қазақстан, Қарағанды, Қостанай, Жамбыл, Қызылорда, Түркістан облыстары) 34 шағын өнеркәсіп аймақтары жұмыс істейді. 2025 жылы 14 облыста шағын өнеркәсіп аймақтарын құру жоспарланып отыр.
Кәсіпорындар туралы толық ақпараты бар Қазақстандық өндірушілердің бірыңғай тізілімі қолдау шараларының бірі болмақ.
Ірі тапсырыс берушілерден отандық өнімдерді дамыту бағдарламаларын бекіту талап етіледі. Сондай-ақ, әлеуметтік нысандарды салу кезінде отандық құрылыс кезінде материалдар мен жабдықтарды импорттық материалдарға ауыстыру үшін маслихатпен келісу талап етілетін болады.
Бұл шаралар отандық өндірушілердің позицияларын нығайтуға, олардың бәсекеге қабілеттілігін арттыруға, шағын және орта бизнесті ынталандыруға бағытталған.
2024 жылы өңдеуші өнеркәсіп саласында 163 жоба, ал тау-кен саласында 17 жоба іске асырылды. Жалпы инвестициялар сомасы 1,3 трлн теңгеден асқан.
Еліміздің бірқатар өңірлерінде жаңа өндіріс орындары ашылды. Ең көп жоба Түркістан, Алматы, Жамбыл, Қостанай, Қызылорда, Солтүстік Қазақстан облыстарында, Алматы және Шымкент қалаларында жүзеге асырылды.
Елімізде катодтық мыс, dore алтын құймаларын өндіретін кәсіпорындар жұмысын бастады. Қазақстанда алғаш рет вольфрам концентратын өндіру қолға алынды. Құбыр арматурасын, жылу оқшаулағыш материалдарды, керамикалық плиткаларды, Chevrolet Onix автокөліктерін, жиһаз және жүк көліктерінің компоненттерін шығаратын зауыттар іске қосылды.
2024 жылы іске қосылған жобалар толық қуатына шыққаннан кейін өндіріс көлемі шамамен 2 трлн теңгені құрайтын болады.
Қазақстанда отандық өндірушілерді қолдау офтейк келісімшарттары мен ұзақ мерзімді келісімдер тиімді түрде жүзеге асырылып, бұл жергілікті өнімнің үлесін арттыруға септігін тигізеді. 2024 жылы ірі субъектілер сомасы 704 млрд теңгені құрайтын 600-ге жуық ұзақ мерзімді келісімдер мен офтейк келісімшарттарға қол қойды. Министрлік отандық құндылықты дамыту бойынша тиісті жұмыстарды жалғастырады.
Қазақстандағы индустриалдық даму тұрақты экономикалық өсуді сақтауда маңызды рөл атқарады. Мемлекет өнеркәсіпті дамытуды жалғастырып, жаңа жұмыс орындарын ашып, шетелдік тауарларға тәуелділікті азайтуға ықпал етеді. Бұл өз кезегінде елдегі өндірістің жақсаруына мүмкіндік береді.
