2026 жылдың 1 қаңтарынан бастап Бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорынан (БЖЗҚ) берілетін барлық зейнетақы төлемдері жеке табыс салығынан (ЖТС) босатылады. Бұл норма 2025 жылғы 18 шілдеде Мемлекет басшысы қол қойған жаңа Салық кодексінде бекітілді. Өзгерістер тек Қазақстан Республикасының бейрезиденттеріне қатысты төлемдерді қамтымайды, деп хабарлайды DKnews.kz.
Бұл жаңалық зейнетақы жүйесіне сенімді арттырумен қатар, азаматтардың қаржылық еркіндігін кеңейтіп отыр. Төменде осы өзгерістердің не екенін және олар сізге қалай әсер ететінін түсіндіреміз.
Қазір қалай?
Бүгінде қолданыстағы заңнамаға сәйкес, БЖЗҚ-дан төленетін барлық зейнетақы төлемдері, соның ішінде біржолғы төлемдер (БЗТ) жеке табыс салығына (ЖТС) жатады. Салық ставкасы — 10%, және ол төлем көзінен автоматты түрде ұсталады.
Бұл жүйе қалай жұмыс істейді?
- Міндетті, кәсіби және ерікті зейнетақы жарналары салық салынбай тұрып шотқа түседі;
- Зейнетақы немесе БЗТ төленген кезде 10% ЖТС ұсталады;
- Бұл ереже барлық төлем түрлеріне қолданылады.
БЗТ пайдалану кезінде салықты төлеудің екі жолы бар:
- Бірден төлеу – БЗТ алған сәтте;
- Кейінге қалдыру – зейнетке шыққан кезде төлеу.
2026 жылдың 1 қаңтарына дейін зейнетақы төлемдері мен БЗТ-дан ЖТС ұстау бұрынғы тәртіппен жалғаса береді.
2026 жылдан не өзгереді?
1 қаңтардан бастап БЖЗҚ-дан төленетін барлық зейнетақы төлемдерінен ЖТС ұсталмайды. Бұл өзгеріс:
- Ай сайынғы зейнетақы төлемдеріне де,
- Біржолғы төлемдерге де (БЗТ – тұрғын үй сатып алуға немесе емделуге) қатысты болады.
Бірақ бұл норма тек Қазақстан резиденттеріне қолданылады. Егер төлем алушы резидент болмаса — салық бұрынғыдай ұсталады.
Тағы бір маңызды жайт:
- Бұрын кейінге қалдырылған салық міндеттемелері (мысалы, БЗТ үшін) 2026 жылдан бастап күшін жояды.
- Алайда бұрын төленген салықтар қайтарылмайды.
Бұл қарапайым азаматқа не береді?
- Толық көлемде төлем алу – 10% салық ұсталмайтындықтан, азаматтар өз жинағын толық пайдалана алады;
- Зейнетақы жүйесіне сенім артады – адамдардың өз еңбегімен жинаған ақшасына екі рет салық салынбайды;
- БЗТ пайдалануда қарапайымдылық – енді салықты қашан төлеу керек деп бас қатырмайсыз – ол мүлде болмайды.
Ал ерікті жарналар ше?
Тағы бір өзгеріс 2026 жылдың 1 қаңтарынан бастап күшіне енеді:
Азаматтардың өз пайдасына аударған ерікті зейнетақы жарналары бойынша салықтық шегерімдер тоқтатылады. Бұрын бұл жарналар салық салынатын табысты азайтуға көмектесетін.
Бірақ жақсы жаңалық бар:
Егер ерікті жарналарды жұмыс беруші қызметкердің пайдасына аударса:
- Бұл сома қызметкердің табысы болып есептелмейді, сондықтан оған ЖТС салынбайды;
- Ал жұмыс беруші бұл шығындарды корпоративтік табыс салығын есептегенде шегерімге жатқыза алады.
Яғни мұндай жағдайда салықтық жеңілдік те, тиімділік те сақталады.
Бұл не үшін маңызды?
Бұл өзгеріс - тек салықты азайту ғана емес. Бұл:
- Азаматтарды зейнетақы жинағына сенімді болуға ынталандырады;
- Қаржылық қысымды азайтады;
- Тұрғын үй мен емделу сияқты өмірлік маңызды қажеттіліктерге қолжетімділікті арттырады.
Қазір не істеу керек?
2026 жылға дейін зейнетақы төлемдерінен салық бұрынғыдай ұсталады. Егер сіз БЗТ-ны пайдалануды жоспарлап отырсаңыз — сәл күткен тиімді болуы мүмкін. Салықсыз алу мүмкіндігі жақындап келеді.
Жұмыс берушілер үшін де бұл – қызметкерлерге қосымша қолдау көрсетудің заңды әрі тиімді жолы.
2026 жылдан бастап Қазақстан азаматтары зейнетақы жинақтарын толық көлемде пайдалана алады — салық ұсталмайды. Бұл өзгеріс миллиондаған адамға тікелей әсер етеді және зейнетақы жүйесін әділ әрі тиімді етеді.
