Сарапшылар ШОБ үшін Қазақстанның үздік банкін анықтады
Соңғы мәліметтер бойынша ҚР-да 2,3 млн шағын және орта кәсіпкерлік субъектілері (ШОК) тіркелген. Олардың ішінде 2,1 млн-ы жұмыс істеп тұр.
Шағын және орта кәсіпорындарда жұмыспен қамтылғандардың саны 4,3 млн адамға жетті, яғни бір жылда 2%-ға өсті. Бұл ретте ШОК саласына елдің экономикалық белсенді халқының жалпы санының 44,4%-ы тиесілі.
Еліміздің шағын және орта компанияларының өнім шығаруы ағымдағы жылдың бірінші тоқсанында 18,7 трлн теңгеге жетті — ақшалай түрде 11,4%-ға, инфляцияны ескеретін болсақ, 1,9%-ға өсті. Шағын және орта бизнестің (ШОБ) жалпы қосылған құны 11,8 трлн теңгені, ал елдің ЖІӨ-ге қосқан үлесі 38,6%-ды құрады (өткен жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда көрсеткіш 0,9 тармаққа өсті).
Айта кетейік: Asian Banking & Finance нұсқасы бойынша ШОБ үшін Қазақстанның үздік банкі болып (SME Bank of the Year — Kazakhstan) ForteBank танылды. Жалпы алғанда, бұл күтілген еді: ForteBank шағын және орта бизнесті қолдауды 2025 жылдың негізгі басымдығына айналдырып, 2025 жылды «ШОБ жылы» деп жариялады. Қаржы институты микро, шағын және орта кәсіпорындарға белсенді түрде несие береді, дамудың негізгі бағдарламаларына қатысады және өз жұмысында тұрақты түрде дәл осы сегментке ден қояды. Банк «Даму» қорымен белсенді түрде ынтымақтасады. Мысалы, жалпы лимиті 32 млрд теңгені құрайтын қарызды портфельдік кепілдендірудің бірлескен бағдарламасы жұмыс істейді. Сондай-ақ ForteBank кепілдік қорына 1 млрд теңге көлемінде ерікті жарна салды, бұл портфельдік кепілдендіру лимитін арттыруға мүмкіндік берді. Сонымен қатар, кәсіпкерлерге жеңілдетілген несие алуға мүмкіндік беретін «Өрлеу» бағдарламасы бойынша келісімге қол қойылды. Сондай-ақ банктің микро, шағын және орта бизнесті қаржыландыру, автонесиелеу, стартаптарға арналған ұсыныстар және т.б. өзіндік бағдарламалары бар.
Бір қызығы, жыл басынан бері дәл осы ForteBank несиелік портфельдің өсімі бойынша көш бастап келеді. Мәселен, тамыз айына қарай қаржы институтының несиелік портфелі 2,9 трлн теңгеге жетті — бұл ағымдағы жылдың 1 қаңтарына қарағанда бірден 1 трлн теңгеге көп. Бұл ҚР-дағы барлық ЕДБ арасындағы ең салмақты көрсеткіш, бұл банктің ел экономикасын несиелеуге қатысатынын көрсетеді.
Несиелік портфельдің өсімі бойынша екінші орында Kaspi Bank (плюс 825,9 млрд теңге) тұрса, үздік үштікті Halyk Bank (плюс 731,1 млрд теңге) тұйықтады.
Жыл басынан бері қарыз портфелінің өсімі бойынша үздік бестікке сондай-ақ ЦентрКредит Банкі (плюс 329,7 млрд теңге) және тұрғын үй құрылыс жинақ жүйесіне маманданған Отбасы банкі (плюс 186 млрд теңге) кірді. Толық мәлімет төмендегі инфографикада келтірілген.
Естеріңізге сала кетейік, ҚР президенті Қасым-Жомарт Тоқаев ШОБ сегментін дамытуды қолдау көрсету қажеттілігін өз жолдауында атап өткен болатын.
«Шағын және орта бизнестің ішкі жалпы өнімдегі үлесі 40 пайызға, ал жұмыспен қамту ісіндегі үлесі 50 пайызға жуықтады. Бұл — жаман көрсеткіш емес. Бірақ осы саланы жүйелі түрде жетілдіре түспесе, экономиканы дамыту және тұрмыс сапасын жақсартуға тың серпін бере алмаймыз», — деп атап өтті мемлекет басшысы.
Микро, шағын және орта кәсіпкерлікті, әсіресе басым өндірістік салаларда белсенді қаржылық қолдау елдегі экономикалық әл-ауқат пен әлеуметтік тұрақтылыққа тікелей әсер етеді, ал өз жұмысында осыған баса назар аударатын қаржы институттары Қазақстанның тұрақты дамуына ықпал етеді.
