2026 жылғы 1 қаңтардан бастап Қазақстанда жаңа Салық кодексі күшіне енеді. Осыған байланысты елімізде арнайы салық режимдерінің (АСР) мүлде жаңа жүйесі енгізіледі. Бұл жаңартулар өзін-өзі жұмыспен қамтығандар, шағын кәсіп иелері және фермерлер үшін елеулі өзгерістер алып келеді, деп хабарлайды DKNews.kz.

Реформаның негізгі мақсаты - салық рәсімдерін жеңілдету ғана емес, сонымен бірге азаматтарды әлеуметтік және зейнетақы жүйесіне кеңінен тарту. Бұрын табысын ресми көрсетпей жұмыс істеген адамдар енді заңды түрде табыс рәсімдеп, болашақ зейнетақысын жинай алады.

Өзін-өзі жұмыспен қамтығандарға арналған жаңа АСР: қарапайым, мобильді және түсінікті жүйе

2026 жылдан бастап өзін-өзі жұмыспен қамтығандарға арналған арнайы режим іске қосылады. Бұл режим:

• жеке кәсіпкер ретінде тіркелмеген,
• жалдамалы жұмыскерлерді пайдаланбайтын,
• өз бетінше табыс табатын Қазақстан азаматтары мен қандастарға арналған.

Үкімет осы режимге рұқсат етілген қызмет түрлерінің нақты тізімін бекітеді.

Кіріс шектеуі қандай

Өзін-өзі жұмыспен қамтыған адамның табысы:

• айына 300 АЕК-тен аспауы тиіс,
• жылдық лимит - 3600 АЕК.

Бұл лимит шағын табысы бар адамдарға заңды түрде жұмыс істеуге мүмкіндік береді.

Зейнетақы жарналарының мөлшерлемесі

Жарналар өте жеңілдетілген:

• МЗЖ - табыстың 1%,
• ЖМЗЖ - табыстың 1%.

Яғни барлығы 2%. Бұл төлемдер адамның зейнетақы жүйесіне қатысуын қамтамасыз етеді.

Табыс есебі қалай жүргізіледі

Өзін-өзі жұмыспен қамтығандар:

• арнайы мобильді қосымшаны қолданады,
• қосымша чектер мен өзге де табыс туралы мәліметтерді автоматты түрде жинайды.

Интернет болмаған жағдайда қарапайым дәптер түріндегі есеп жүргізуге болады:

• операция күні,
• атауы,
• алынған сома,
• күндік және айлық қорытынды көрсетілсе жеткілікті.

Интернет-платформаларда жұмыс істейтіндер үшін жеңілдік

Такси, курьерлік қызмет, фриланс-платформалар және маркетплейстер арқылы жұмыс істейтіндер үшін:

• МЗЖ мен ЖМЗЖ-ны платформа операторы өзі ұстап, аударады.

Ставкалар өзгермейді:

• МЗЖ - 1%,
• ЖМЗЖ - 1% (оператор есебінен).

Бұл модель азаматтарды жүйеге автоматты түрде қосады және оларды жүкті міндеттерден босатады.

Оңайлатылған декларация негізіндегі АСР: шағын бизнеске арналған қолайлы режим

Бұл режимді:

• жеке кәсіпкерлер,
• ҚР резидент заңды тұлғалары

қолдана алады, егер олардың қызметі бұл режимге тыйым салынған тізімге кірмесе.

Қолдану шарттары

• жылдық табыс 600 000 АЕК-тен аспауы тиіс,
• Үкімет белгілеген тыйым салынған қызмет түрлерімен айналыспауы қажет.

Зейнетақы жарналары

• МЗЖ - табыстың 10%,
• ЖМЗЖ - 2026 жылы 3,5%, 2028 жылға дейін кезеңдеп 5%-ға дейін өседі.

Шаруа және фермер қожалықтарына арналған АСР

Бұл режим:

• жеке меншігінде немесе пайдалануындағы жер учаскелері бар фермерлер мен шаруа қожалықтарына арналған.

Жыл ортасында режимді ауыстыруға болмайды, тек талаптарға сай келмеген жағдайда ғана өзгереді.

Жарналар мөлшері

• МЗЖ - табыстың 10%,
• ЖМЗЖ - 2026 жылы 3,5%, 2028 жылы 5%-ға дейін көтеріледі.

Егер фермерлік қожалық басқа қызмет түрінен табыс тапса, онда:

• шартқа сай болса - оңайлатылған декларация режимін,
• сай келмесе - жалпы тәртіпті қолданады.

Жарналарды төлеу мерзімі

Барлық үш режим үшін бірыңғай талап: табыс алынған айдан кейінгі айдың 25-інен кешіктірмей төлеу қажет.

Жаңа АСР жүйесі не береді

Реформа бірнеше маңызды міндетті шешеді:

1. Зейнетақы және әлеуметтік жүйеге қатысуды кеңейтеді

Өзін-өзі жұмыспен қамтығандар мен микробизнес өкілдері енді толық құқықпен әлеуметтік қорғауға қатыса алады.

2. Бизнес жүргізуді жеңілдетеді

• артық қағазбастылық жоқ,
• мобильді қосымша арқылы бәрін тез рәсімдеуге болады,
• есеп жүргізу қарапайым.

3. Салық жүйесін цифрландырады

Онлайн платформалар мен қосымшалар негізгі құралға айналады.

4. Көлеңкелі экономикадан шығуға ынталандырады

Ставкалардың төмендігі және ыңғайлы формат азаматтарға табысын ресми етуге мүмкіндік береді.

2026 жылғы реформа миллиондаған адамға әсер етеді

Арнайы салық режимдерінің жаңа моделі:

• түсінікті,
• жеңіл,
• әлеуметтік тұрғыдан тиімді,
• цифрлық технологияларға негізделген.

Бұл реформа өзін-өзі жұмыспен қамтығандар, шағын кәсіп иелері және фермерлер үшін заңды жұмыс істеуді бұрынғыдан да оңай етеді. Сонымен қатар, азаматтар әлеуметтік қорғау және зейнетақы жүйесіне толыққанды қатысу мүмкіндігіне ие болады.