Астанада 15-ші жыл сайынғы Адам құқықтары жөніндегі диалог отырысы өтті, деп хабарлайды DKNews.kz.
АСТАНА - 17 сәуірде Адам құқықтары жөніндегі диалог барысында Қазақстан мен ЕО адам құқықтары мәселелерінің кең ауқымы бойынша терең талқылаулар өткізді. ЕО Қазақстанның реформаларға қатысты жалпы саяси міндеттемесін құптап, Кеңейтілген әріптестік пен ынтымақтастық туралы келісімді (КӘЫК) толық іске асыру жолында жұмыс істеуге, соның ішінде адам құқықтары мен заң үстемдігі саласындағы ынтымақтастықты одан әрі нығайтуға дайындығын білдірді. 2023 жылы кезектен тыс парламенттік сайлаудың өткізілуін қолдай отырып, ЕО Қазақстанды ЕҚЫҰ/ДИАҚБ ұсынымдарына сәйкес плюралистік және бәсекеге қабілетті саяси ортаны қамтамасыз ету үшін қосымша шаралар қабылдауға шақырды. ЕО 2022 жылғы қаңтар оқиғаларына қатысты халықаралық стандарттарға сәйкес ашық әрі тәуелсіз тергеу жүргізуді, оның ішінде адам құқықтарының бұзылуы мен билікті асыра пайдалану жағдайларын тергеуді жалғастырудың маңыздылығын атап өтті.
ЕО жақында президент Тоқаевтың тұрмыстық зорлық-зомбылық үшін қылмыстық жауапкершілікті енгізетін ірі заңға қол қоюын құптап, Қазақстанның азаматтық қоғамының осы бағытта бірлігін көрсеткендігін жоғары бағалады. ЕО заңның тиісті түрде орындалуын қамтамасыз ету қажеттігін атап өтті, сондай-ақ бұл мәселе бойынша ынтымақтастықты одан әрі дамытуға дайын екендігін білдірді. Сонымен қатар, ЕО балалар мен мүмкіндіктері шектеулі тұлғалардың құқықтарын қорғау және ілгерілету бойынша жұмысты жалғастыруға шақырды. ЕО ЛГБТИ қауымдастығына деген қарым-қатынас мәселесін де көтерді.
ЕО азаматтық қоғам, құқық қорғаушылар, адвокаттар, кәсіподақтар мен журналистер жұмысының маңыздылығын атап өтті. ЕО 2023 жылдың қыркүйегінде алғаш рет сыртқы қаржылық қолдау алатын азаматтық қоғам ұйымдарының (АҚҰ) тізімінің жариялануына қатысты алаңдаушылық білдірді. ЕО мұндай әрекеттің АҚҰ-ның еркін жұмыс істеу қабілетіне тигізетін әсерін мұқият бақылауға міндеттеледі.
ЕО бейбіт жиналыстар мен бірлестіктер бостандығы құқықтарына кепілдік беру қажеттілігін тағы бір мәрте атап өтіп, Қазақстанды осы мәселеде айтарлықтай ілгерілеуге шақырды. ЕО Қазақстан билігінің Халықаралық әйелдер күніне орай бейбіт шерулер өткізуге рұқсат бермегендігіне байланысты ерекше өкінішін білдірді.
ЕО сөз бостандығы мен БАҚ бостандығының маңыздылығын атап өтті. ЕО БАҚ туралы заң жобасының қабылдануын назарға алды. Дау туғызған кейбір түзетулердің, атап айтқанда ЛГБТИ үгіт-насихатына салынған тыйымның алынып тасталуын құптай отырып, ЕО ЕҚЫҰ-ның тиісті ұсынымдарымен сәйкестікті қамтамасыз етудің қажеттігін еске салды. ЕО жақында Азат Еуропа Радиосы/Азаттық Радиосының 36 тілшісінің аккредитациясын ұзартуға рұқсат берілмегендігіне алаңдаушылық білдірді.
Тараптар азаптау мен қатыгездіктің алдын алу және оны жою бойынша қол жеткізген жетістіктерін бағалады. ЕО 2022 жылғы қаңтар оқиғалары контекстінде азаптаулар мен қатыгездіктің басқа да түрлері бойынша бірнеше сот процестерінің аяқталуын құптап, Қазақстанды кінәлілерді, соның ішінде осындай қылмыстарды жасаған барлық құқық қорғау органдарының қызметкерлерін жауапкершілікке тарту бойынша жұмысты жалғастыруға шақырды.
ЕО Қазақстан мен ЕО арасындағы КӘЫК шеңберінде еңбек құқықтарын қамтамасыз ету мен кәсіподақтарды қорғау жөніндегі міндеттемелерді еске салды. ЕО БҰҰ-ның Адам құқықтары жөніндегі кеңесіндегі және басқа да халықаралық платформалардағы сындарлы ынтымақтастығы үшін Қазақстанға алғысын білдірді. ЕО Қазақстанның БҰҰ-ның Адам құқықтары жөніндегі кеңесінің «Әрбір балаға бейбітшілік пен толеранттылық үшін сапалы білім беруді қамтамасыз ету» резолюциясы жөніндегі бастамасы мен кейіннен оны консенсуспен қабылдауын жоғары бағалады.
Пікір алмасу ашық және сындарлы сипатта өтіп, Қазақстан мен ЕО арасындағы жоғары деңгейдегі өзара әрекеттестіктің дәлелі болды.
Адам құқықтары жөніндегі диалогтағы қазақстандық делегацияны Қазақстан Республикасы Бас Прокурорының орынбасары Ғалымжан Қойгелдиев мырза бастады. ЕО делегациясын Еуропалық сыртқы істер қызметінің Орталық Азия бөлімінің басшысы Дитмар Крисслер мырза басқарды.
