Бірнеше минутта жасалған жазғы көйлектер. Әлі тігілмеген, бірақ әлеуметтік желілерде дүрбелең туғызған коллекциялар. Байерлер матаны 3D пішімінде, кеңседен шықпай-ақ зерттейтін онлайн-шоурумдар. Мұның бәрі — фантастика емес, сән индустриясының жаңа шынайылығы. Және бұл толқынға Қазақстан да қосылып жатыр.
Эскизден бастап киіп көруге дейінгі жол қалай өзгерді? Бұрынғыдай жүздеген үлгі тігіп әуреленудің не қажеті жоқ? Ең бастысы — неге бүгін Алматы мен Астанадағы шағын брендтер де жаһандық алпауыттармен бәсекелесе алады?
Осы және басқа да сұрақтар төңірегінде біз сән саласының халықаралық кеңесшісі Ася Грановскаямен сұхбаттастық. Әлемнің әртүрлі еліндегі брендтерге жаңа цифрлық ережелерге бейімделуге көмектесіп жүрген маман ретінде Ася генеративті жасанды интеллект идея ойлап табудан бастап сатуға дейінгі бүкіл үдерісті қалай жеңілдетіп, жеделдетіп жатқанын, сондай-ақ бұл технология Қазақстан дизайнерлері үшін қауіп емес, мүмкіндік екенін түсіндіріп берді.
— Ася, бүгінде жасанды интеллекттің сәнді өзгертіп жатқаны туралы жиі айтылады. Бұл рас па?
— Толығымен. Бұрын сән индустриясы баяу жұмыс істейтін. Жаңа коллекция жасауға жарты жылдан бір жылға дейін уақыт кететін. Жоспарлау процесі киім дүкенге түспей тұрып-ақ басталатын. Қазір ИИ-дің арқасында бұл үдерісті бірнеше есе жылдамдатуға болады.
— Сонда ИИ коллекция жасауды қалайша тездетіп отыр?
— Ең айқын мысал — генеративті ИИ. Бұл — сурет, мәтін, тіпті киім дизайнын жасай алатын нейрожелілер. Енді дизайнер сағаттап эскиз сызбайды — ол параметрлерді енгізеді: мысалы, «жазғы көйлек, ашық түс, жеңіл мата» — және бірнеше минут ішінде ондаған нұсқа алады.
Мысалы, G-Star RAW бренді джинс коллекциясын көрсетті, оның дизайнын толығымен ИИ жасаған. Ал Mango өз дизайнерлеріне шабыт беріп, ИИ көмегімен жаңа үлгілерді бірге жасайтын жеке платформасын іске қосты.
— Бұрын жаңа үлгіні бекіту үшін қаншама сынақ нұсқасын тігу қажет болатын. Қазір ше?
— Дәл солай. Бұрын бір детальді өзгертсең — қайта тігесің. Қазір ИИ шынайы 3D бейнелерді жасап береді: көйлек қалай отырады, мата қалай көрінеді — бәрін тігіссіз көруге болады. Брендтер MidJourney, DALL-E секілді бағдарламаларды қолдана отырып, бұрын апталар қажет болған дүниелерді бірнеше күнде келісіп қояды. Бұл — жылдамырақ, арзанырақ әрі экологиялық тұрғыдан тиімдірек: матадан қалдық аз шығады.
— Енді брендтер өз коллекцияларын дүкендер мен байерлерге қалай көрсетіп жүр?
— Бұрын киімді бүкіл әлемге жеткізу керек болатын, көрсетілімдер өткізіліп, логистикаға көп уақыт пен ақша жұмсалатын. Қазір бәрі оңайырақ — цифрлық шоурумдар пайда болды.
Мысалы, Tommy Hilfiger өз коллекциясының 80%-ына дейін онлайн көрсетеді. Киімдер 3D форматта ұсынылады, байерлер текстурасын, силуэтін, детальдарын толық көре алады. Бұл — ыңғайлы, жедел және әртүрлі елдердің сұранысына бейімделуге мүмкіндік береді.
— Ал қандай киім танымал болады, қайсысы болмайтынын алдын ала білуге бола ма?
— Әрине! Бұрын қызығушылықты тексеру үшін үлгі тігіп, суретке түсіріп, әлеуметтік желіге салу қажет болатын. Қазір ИИ көмегімен жай ғана бейне жасап, маркетплейске немесе Instagram-ға салсаң жеткілікті.
Осылайша брендтер ондаған үлгіні сынақтан өткізе алады — тігіссіз, түсірілімсіз. Бұл артық өндірістен сақтап, шынымен тұтынушыға ұнайтын өнімді ғана шығаруға көмектеседі.
— Мұндай тестілер нақты қандай коллекцияға әсер еткен мысалдар бар ма?
— Бар, әрине. Мысалы, америкалық Revolve бренді AI Fashion Week жеңімпаздарының жұмыстары негізінде коллекция шығарды — бұл сән апталығы, бірақ қатысушылар — дизайнерлер емес, нейрожелілер. Нәтижесінде тек интернетте үлкен қызығушылық тудырған киімдер ғана өндіріске жіберілді.
Бұл — брендтер үшін тәуекелді азайтып, тек нақты сұранысқа ие дүниелерді шығару мүмкіндігі деген сөз.
— Сонда ИИ бүкіл үдерісті өзгертті ме — алғашқы идеядан бастап сату кезеңіне дейін?
— Дәл солай. Ол идея ойлап табуға, оны жылдам визуализациялауға, тұтынушы қызығушылығын тестілеуге және сатуға көмектеседі — артық шығынсыз әрі икемді түрде.
Келешекте, мен сенімдімін, ИИ-ді осылайша нақты құрал ретінде қолданатын брендтер көбейе береді. Бұл жай ғана сәнді тренд емес — нақты әрі тиімді жұмыс құралына айналады.
— Бұл Ресей мен Қазақстандағы брендтерге қалай әсер етуі мүмкін?
— Жергілікті брендтер үшін жаһандық ойыншылармен бәсекелесу, әрине, қиын. Олардағы ресурс аз, капитал қолжетімділігі төмен, жеткізу желісі әлсіз. Бірақ генеративті ИИ-дің құндылығы да осында — ол әлемдік компаниялар қолданатын құралдарға қол жеткізуге мүмкіндік береді, көлемге қарамастан.
MidJourney, DALL-E, цифрлық шоурумдар, сұранысты тестілеу платформалары — бұлардың бәрі қазірдің өзінде онлайнда қолжетімді. Ресей мен Қазақстандағы брендтер осы құралдарды пайдалана отырып, жылдам идея ойлап тауып, үлгіні визуализациялап, әлеуметтік желіде немесе маркетплейстерде тестілеу жүргізе алады — және аудиторияға не ұнайтынын нақты анықтай алады.
Бұл — «жорамалдап» немесе «артық» өндіру емес, тек сұранысқа ие өнімді ғана шығару тәсілі. Өңірлік брендтер үшін бұл — шығынды азайтып, сұраныс өзгерістеріне жедел бейімделіп, нақты әрі тиімді әрекет ету жолы. Бюджет шектеулі болса да.
