Қазақстан мен Ұлыбритания стратегиялық серіктестік пен ынтымақтастық туралы келісімге қол қойды, деп хабарлайды DKNews.kz.
Сыртқы істер министрі Дэвид Кэмерон Орталық Азия мен Моңғолияға сапары аясында Қазақстанға келді. Сапар барысында министр Кэмерон Ұлыбритания мен Қазақстан арасындағы тарихи стратегиялық серіктестік туралы келісіміне қол қойды. Сондай-ақ білім және сауда салаларындағы өзара түсіністік туралы бірқатар меморандумдарға қол қойылды.
Дэвид Кэмеронның 2013 жылы премьер-министр ретіндегі Қазақстанға алғашқы сапары кезінде Ұлыбритания мен Қазақстан сауда және инвестициялар министрлері деңгейінде, сондай-ақ неғұрлым кең стратегиялық мәселелер бойынша жыл сайынғы диалогтар ұйымдастыра отырып, стратегиялық серіктестік орнатты.
Бүгін Ұлыбритания сыртқы істер министрі мен Қазақстанның сыртқы істер министрі Мұрат Нұртілеу стратегиялық серіктестік, сауда және ынтымақтастық туралы жан-жақты келісімге қол қойды. Бұл құжат білім, аса маңызды минералдар, климаттың өзгеруі, қаржы және іскерлік орта, қорғаныс және қауіпсіздік, ғылым мен технология, мәдениет және адамдар арасындағы байланыстарды қоса алғанда, одан да кең ауқымдағы екіжақты ынтымақтастықты дамыту үшін құқықтық негіз береді.
«Біз дауға, бәсекеге толы әлемде өмір сүріп жатырмыз, егер сіз британдық мүдделерді қорғағыңыз және алға жылжытқыңыз келсе, ол жерден шығып, бәсекелесуіңіз керек. Орталық Азия біз бетпе-бет келетін ең үлкен қиындықтардың ошағында және оның болашақ өркендеуіне үлес қосуымыз Ұлыбритания мен аймақ үшін өте маңызды» Дэвид Кэмерон, Ұлыбритания Сыртқы істер министрі
Орталық Азиядағы жобаларды қаржыландыруды ұлғайту
Сапар барысында Дэвид Кэмерон алдағы үш жыл ішінде Орталық Азия елдеріндегі даму жобаларына аймақты көміртегі бейтараптығына жылжытуға, инновациялық шағын және орта бизнесті дамытуға және экономикалық реформаларға инвестициялау үшін 50 миллион фунт стерлинг бөлетінін жариялады. Бұған аймақтық білім беру бағдарламалары үшін 19,5 миллион фунт стерлинг пен 6,5 миллион фунт стерлинг тұратын аймақтық Климаттық бағдарлама кіреді.
Жаңа қаржыландыру аймақтық өсім мен экономикалық тұрақтылықты, сондай-ақ елдеріміз арасындағы сауда мен ынтымақтастықты қолдауға мүмкіндік береді.
Білім беру саласындағы жаңа мүмкіндіктер
Ұлыбританияның Сыртқы істер министрі сонымен қатар жастардың жаһандық мүмкіндіктерін қолдайтынын мәлімдеді. Ұлыбритания бүкіл аймақтағы ағылшын тілі мұғалімдеріне Британдық Кеңес арнайы әзірлеген ағылшын тіліндегі оқу материалдарына қол жеткізуді қамтамасыз етеді.
Ұлыбритания сонымен қатар қазақстандық болашақ көшбасшылардың әлемдік деңгейдегі британдық университеттердегі магистрлік бағдарламаларда тегін оқуы үшін қазақстандықтарға арналған Chevening стипендияларының санын екі есеге арттырады.
Сонымен қатар, Оксфорд университетіндегі Birsöz бастамасы Ахмет Байтұрсынұлы атындағы Тіл білімі институтымен, «Болашақ» халықаралық бағдарламалар орталығымен және Шайсұлтан Шаяхметов атындағы «Тіл-Қазына» ұлттық ғылыми-практикалық орталығымен өзара түсіністік туралы меморандумға қол қойды. Бұл қазақстандық ғалымдарға Оксфордта қазақ тілін оқытуға, жыл бойы педагогикалық дайындықтан өтуге, зерттеу стипендияларына үміткер болуға, сондай-ақ тілді оқыту әдістемесі саласында ынтымақтасуға мүмкіндік береді.
Біріккен Корольдік Қазақстанның халықаралық серіктестікті дамыту және елді трансұлттық білім беру хабына айналдыру жөніндегі амбицияларын қолдайды. Сондай-ақ бүгін Ұлыбритания мен Қазақстан арасындағы білім саласындағы жаңа келісімдер жарияланды.
Ковентри университеті Primus Education компаниясымен «Қазақстан Ковентри Университеті» деп аталатын жаңа кампус құру үшін өзара түсіністік туралы меморандумға қол қойды. Бұл кампус бірқатар бакалавриат және магистратура бағдарламаларын, соның ішінде мұғалімдерді оқытуды ұсынады.
Queen's University Belfast мен Нархоз университеті де бизнес және экономика саласында үш қос дипломдық бағдарлама құруға және тығыз ынтымақтастық мүмкіндігін, соның ішінде Қазақстанда Queen's University Belfast филиалын құру арқылы зерттеуге ниет білдіріп, өзара түсіністік туралы меморандумға қол қойды.
Сауда
Ұлыбритания мен Қазақстан арасындағы сауданың жыл сайынғы көлемі 2,6 миллиард фунт стерлингті құрайды, 500-ден астам британдық компания Қазақстанда көптеген салаларда, соның ішінде тау-кен өндіру өнеркәсібі мен аса маңызды минералдар өндіруде жұмыс істейді. Мысалы, 2022 жылы құны 1 миллион фунт стерлинг болатын Алматы суперцентрін ашқан Weir Minerals биылғы жылы 25 миллион фунт стерлингке тау-кен жабдықтары туралы мәмілелерді жариялады, сонымен қатар сорғы жабдықтарын ішінара құрастыру желісін іске қосты.
Сонымен қатар, бүгін AstraZeneca фармацевтикалық компаниясы мен ҚР Денсаулық сақтау министрлігі Қазақстанда дәрілік препараттар өндірісін оқшаулау бойынша жаңартылған жол картасына қол қойды.
Британдық Carpark Transformer компаниясы ҚР Көлік министрлігімен электромобильді зарядтау станциялары бар заманауи, экологиялық таза автокөлік қызметтерін салу бойынша өзара түсіністік туралы меморандумға қол қойды. Компания қазақстандық жеткізу тізбегін пайдаланып, жергілікті қызметкерлерді жалдайтын болады.
- Дэвид Кэмерон Тәжікстан, Қырғызстан, Өзбекстан, Түркіменстан, Қазақстан және Моңғолияда Ұлыбританияның осы аса маңызды аймақпен қарым-қатынасын арттыру мақсатындағы іс-сапар аясында жүр.
- Ұлыбритания Қазақстандағы ең ірі он инвестордың бірі болып табылады. Екі жақты сауда жылына 2,6 миллиард фунт стерлингті құрайды.
- Стратегиялық серіктестік және ынтымақтастық туралы келісімге қол қою қарым-қатынастарымыздың нығая түскенін көрсетеді.
- Дүниежүзілік банкпен және басқа да ұйымдармен серіктестікте іске асырылатын Ұлыбританияның құны 19,5 миллион фунт стерлинг болатын жаңа өңірлік Климаттық бағдарламасы Қазақстанға және Орталық Азияның басқа елдеріне, әсіресе энергетика мен су ресурстарының өңірлік мәселелері бойынша ынтымақтастық бөлігінде климаттың өзгеруіне төзімділікті арттыруға көмектеседі.
- Chevening стипендиясы – Ұлыбританияның сыртқы істер министрлігі ұсынатын толық қаржыландырылатын стипендия, ол британдық университеттерде магистр дәрежесін алу үшін болашақ көшбасшылық қасиеттері бар халықаралық студенттерді таңдайды. Стипендия Қазақстанда 1992 жылдан бері жұмыс істейді. Қазір Қазақстанда 250-ден астам Chevening түлегі тұрады.
- Дэвид Кэмеронның Орталық Азияға сапары Ұлыбритания Үкіметінің осы маңызды аймақпен қарым-қатынасты арттыруға, екіжақты қарым-қатынасымызды нығайтуға және Орталық Азия пен Ұлыбритания халқына жаңа мүмкіндіктер беруге ұмтылысын көрсетеді.
