БҰҰ Адам құқықтары жөніндегі кеңесінің 58-ші сессиясының аясында «Инклюзивті және әділ болашаққа: қарулы қақтығыстардағы балаларды қорғау, қару-жарақты бақылау саласындағы жаңа технологиялар мен WPS принциптері» атты панельдік пікірталас өтті, деп хабарлайды DKnews.kz.
Іс-шара Италия, Қазақстан, Словения және Филиппин тұрақты өкілдіктерінің бастамасымен БҰҰ Бас хатшысының балалар және қарулы қақтығыстар жөніндегі Арнайы өкілі В.Гамбаның кеңсесімен бірлесіп ұйымдастырылды. Оған БҰҰ-ға мүше 80-нен астам мемлекеттің, сондай-ақ ғылыми және үкіметтік емес секторлардың өкілдері қатысты.
Талқылау барысында қатысушылар балаларды қарулы қақтығыстарға тартудың қазіргі динамикасын, қақтығыстардың ұлдар мен қыздарға әсер етуінің гендерлік мәселелерін талқылады. Балаларға қауіп төндіретін, жанжал аймақтарында қанау, пайдалану және мақсатты әрекеттерді ықпал ете алатын жасанды интеллект пен автономды қару сияқты жаңа технологиялардың әсеріне ерекше назар аударылды. Талқылаулар балаларды қорғау стратегияларын анықтауға және осы жағдайларда олардың нақты қажеттіліктерін қанағаттандыруға бағытталған.
Іс-шарада сөз сөйлеген Қазақстанның Тұрақты өкілі Е.Әлімбаев әлемдік қоғамдастықтың ұжымдық күш-жігеріне қарамастан, балалар әлі де бүкіл әлем бойынша қарулы қақтығыстардың ауыртпалығын өз мойнына алатынын өкінішпен атап өтті:
«Оларды сарбаз ретінде жалдайды, жұмыс күші ретінде пайдаланады және сөзбен айтып жеткізу мүмкін емес зорлық-зомбылыққа душар етеді. Олар өздерімен бірге алып жүретін физикалық және психологиялық тыртықтар көбінесе өмір бойы қалады, бұл олардың жеке болашағына ғана емес, сондай-ақ олар тұратын қоғамның ұзақ мерзімді тұрақтылығы мен дамуына кедергі келтіреді»
Осы тұрғыда қазақстандық дипломат Сирия мен Ирактағы қақтығыс аймақтарынан өз азаматтарын елге қайтаруды және оларға жаңа өмірге мүмкіндік беруді алғашқылардың бірі болып бастаған Қазақстанның тәжірибесімен бөлісті. Арнайы гуманитарлық операциялар нәтижесінде Отанымызға барлығы 725 қазақстандық азамат, оның ішінде 500 бала қайтарылғанын айтты.
Сөзінің соңында Тұрақты өкіл Е. Әлімбаев қарулы қақтығыстарда балаларды қорғауды нығайту, жанжал аймақтарында жаңа технологияларды пайдалануда этикалық нормаларды әзірлеу, сондай-ақ қарулы қақтығыс нәтижесінде зардап шеккен балалардың алдын алу, оңалту және реинтеграциялау бағдарламаларын қаржыландыруды ұлғайту бойынша бірқатар ұсынымдар жасады.
Адам құқықтары жөніндегі кеңес – БҰҰ жүйесінің үкіметаралық органы, оның құрамына бүкіл әлем бойынша адам құқықтарын көтермелеуге және қорғауға жауапты 47 мемлекет кіреді.
Кеңестің құзыретіне жыл бойы оның назарын талап ететін адам құқықтары саласындағы барлық тақырыптық мәселелер мен жағдайларды талқылау кіреді. Адам құқықтары жөніндегі кеңестің отырыстары БҰҰ-ның Женевадағы кеңсесінде өтеді.
Кеңес жылына кемінде үш тұрақты сессия өткізеді. Олардың жалпы ұзақтығы 10 апта болады: наурызда (4 апта), маусымда (3 апта) және қыркүйекте (3 апта) болып өтеді.
