Баға өсіп жатыр, бірақ Қазақстан тұрақтылықты сақтап отыр: инфляцияны қалай тежеу мүмкін болды және халық үшін азық-түлік қолжетімділігі қалай сақталды, деп хабарлайды DKnews.kz.
Әлемдік инфляция толқыны мен Еуразиялық экономикалық одақ (ЕАЭО) елдерінде бағаның өсуі аясында Қазақстан баға тұрақтылығын сақтау мен халық үшін негізгі азық-түліктердің қолжетімді болуын қамтамасыз ету жағынан оң нәтижелер көрсетіп отыр. Бұл туралы 2025 жылдың қаңтар–мамыр айларындағы Еуразиялық экономикалық комиссияның мәліметтері және АҚШ долларымен есептелген азық-түлік бағасына жасалған салыстырмалы талдау дәлел бола алады.
ЕАЭО-дағы инфляция: ортақ көрініс
2025 жылғы мамырда ЕАЭО елдеріндегі орташа инфляция 9,7%-ды құрады. Бұл өткен жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда (7,9%) айтарлықтай жоғары. Бағаның өсуіне ең алдымен азық-түлік пен ақылы қызметтер әсер еткен. Ең жоғары өсім Ресей мен Қырғызстанда байқалды. Ал Қазақстан, жаһандық және өңірлік қысымдарға қарамастан, инфляцияны төмен деңгейде ұстай білді.
2025 жылдың қаңтар–мамыр аралығында азық-түлік тауарларының бағасы 2024 жылдың осы кезеңімен салыстырғанда мынадай болды:
- Қазақстан – 106,7%
- Беларусь – 105,5%
- Қырғызстан – 104,6%
- Ресей – 104,5%
- Армения – 105,4%
- Орташа ЕАЭО бойынша – 104,8%
Сонымен қатар, Қазақстанда азық-түлік емес тауарлар (103,6%) мен ақылы қызметтер (107,8%) бойынша да инфляция бірқалыпты болып отыр.
Тұтыну бағалары индексі (2025 ж. қаңтар–мамыр / 2024 ж. қаңтар–мамыр):
| Ел | Азық-түлік | Азық-түлік емес тауарлар | Ақылы қызметтер |
|---|---|---|---|
| Қазақстан | 106,7% | 103,6% | 107,8% |
| Ресей | 104,5% | 100,6% | 105,9% |
| Армения | 105,4% | 99,7% | 101,2% |
| Беларусь | 105,5% | 102,4% | 105,4% |
| Қырғызстан | 104,6% | 101,9% | 101,0% |
| ЕАЭО | 104,8% | 101,1% | 105,8% |
Баға айырмашылығы – қай елде арзан, қай елде қымбат?
Азық-түлік бағаларын нақты өнімдер бойынша салыстырсақ, Қазақстандағы негізгі өнімдердің көпшілігі одақтағы басқа елдермен салыстырғанда арзанырақ екені көрінеді.
| Өнім | Қазақстан | Беларусь | Ресей | Армения | Қырғызстан |
|---|---|---|---|---|---|
| Сиыр еті (1 кг) | $5.90 | $4.23 | $7.63 | $9.40 | $7.55 |
| Тауық еті (1 кг) | $2.09 | $2.09 | $2.59 | $4.09 | $4.15 |
| Күнбағыс майы (1 л) | $1.53 | $1.97 | $1.81 | $1.99 | $1.89 |
| Ірімшік (1 кг) | $10.65 | $8.34 | $11.43 | $9.97 | $8.92 |
Қорытындылар:
- Қазақстан ЕАЭО бойынша ең арзан тауық еті мен күнбағыс майын ұсынады.
- Сиыр еті Қазақстанда Армения, Ресей, Қырғызстанмен салыстырғанда арзанырақ, тек Беларусьтен сәл қымбатырақ.
- Ірімшік бағасы жоғары – Қазақстанда тек Ресейде ғана ірімшік қымбатырақ.
Инфляцияның баяулауы – неге бұл маңызды?
Тағы бір жағымды жайт — Қазақстандағы айлық инфляцияның төмендеуі: сәуір айында 1,2% болса, мамырда 0,9%-ға дейін түсті. Бұл — үкіметтің баға өсімін тежеу бағытындағы шараларының нәтижелі екенін көрсетеді.
Бұл жағдай бизнес пен экономика үшін маңызды буферлік рөл атқарады:
- Бағаның болжамдылығы кәсіпорындар үшін қаржылық жоспарлауды жеңілдетеді.
- Ішкі нарықтың бәсекеге қабілеттілігі сыртқы күйзелістерге төтеп беруге көмектеседі.
- Халықтың сатып алу қабілеті сақталып, ішкі сұраныс тұрақтанады.
ЕАБР қолдауы
Бұған дейін Еуразиялық даму банкі де Қазақстанның өнеркәсіп пен инфрақұрылым салаларындағы тұрақты өсімін атап өткен болатын. Бұл экономикалық тұрақтылықты нығайтып, инфляциялық қысымның азаюына сеп болып отыр.
Қорытынды
Қазақстан инфляциялық тәуекелдерге қарамастан, тұрақты даму бағытын ұстанып отыр. Азық-түлік бағасының бірқалыпты өсуі мен макроэкономикалық саясаттың тиімділігі республикаға ЕАЭО ішінде халық үшін ең қолайлы елдердің біріне айналуға мүмкіндік беріп отыр. Бұл жағдай тұтынушылар үшін де, бизнес үшін де жағымды – тұрақты әрі болжамды нарықта жұмыс істеу жеңіл әрі сенімді.
