Қазақстанда сақтандыру жүйесі жаңарады: «бонус-малус» және актуарлық қызметке енгізілген өзгерістер, деп хабарлайды DKnews.kz.
27 желтоқсанда Қазақстан Республикасының Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі (бұдан әрі – Агенттік) №87 «Қазақстан Республикасының кейбір нормативтік құқықтық актілеріне сақтандыру қызметін жетілдіру мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» қаулыны (бұдан әрі – Қаулы) қабылдады. Бұл құжат елдегі сақтандыру жүйесін заманауи талаптарға сәйкестендіру, әділдік принциптерін қамтамасыз ету және актуарлық қызметті дамытуға бағытталған маңызды шараларды қамтиды.
«Бонус-малус» жүйесінің жаңашылдықтары
Көлік құралдары иелерінің азаматтық-құқықтық жауапкершілігін міндетті сақтандыру (КҚИ АҚЖМ) шартын есептеуде қолданылатын «бонус-малус» жүйесіне бірқатар маңызды өзгерістер енгізілді. Бұл өзгерістер сақтандыру шарттарын есептеуді әділ әрі тиімді етуді көздейді.
1. Сыныптардың кеңеюі
Қолданыстағы 15 сыныптан 18 сыныпқа дейін кеңейтілген жүйе сақтандыру шарттарын есептеуді нақтылауға мүмкіндік береді. Бұл жаңашылдық сақтанушылардың тарихына тереңірек талдау жасап, сақтандыру құнын әділетті есептеуге жағдай жасайды.
2. Жол-көлік оқиғасының ауырлығын ескеру
Бұрынғы жүйеде тек ЖКО саны ескерілсе, енді келтірілген залалдың ауырлығы да есепке алынады:
- 200 АЕК-ке дейінгі зақым: Еурохаттама арқылы оңайлатылған реттеу немесе елеусіз зақым келтірілген ЖКО кезінде сақтандыру құнына минималды үстемеақы қосылады.
- 200 АЕК-тен жоғары залал: Мұндай жағдайларда келесі сақтандыру шартының құнына едәуір үстемеақы қолданылады.
3. Жоғары сыныптағы жүргізушілерге жеңілдіктер
«Бонус-малус» жүйесінің ең жоғары, 13-сыныбында 5 жылдан астам уақыт бойы ЖКО-сыз болған сақтанушылар үшін сақтандыру ұйымдары өз скоринг жүйесін пайдалана отырып, сақтандыру құнын төмендету мүмкіндігіне ие болды. Бұл тәртіпті жүргізушілерге қосымша ынталандыру ретінде қарастырылған.
4. Жол жүру ережелерін бұзушылықтарды есепке алу
Сақтандыру құнын есептеу барысында жол жүру ережелерін (ЖЖҚ) бұзу фактілері ескерілетін болды. Егер ЖКО болған жағдайда және бір жыл ішінде үш немесе одан да көп ЖЖҚ бұзушылықтар анықталса (мысалы, қарсы қозғалыс жолағына шығу, бағдаршамның тыйым салатын сигналына өту және т.б.), келесі сақтандыру шартына кішігірім үстемеақы қосылады.
Актуарлық қызметтегі өзгерістер
Қаулы сақтандыру нарығын дамыту мақсатында актуарийлердің қызметіне қойылатын талаптарды күшейтуді және олардың біліктілігін арттыруды көздейді.
1. Халықаралық стандарттарға сәйкес есеп беру
2023 жылдың 1 қаңтарынан бастап актуарийлердің қорытындылары 17 «Сақтандыру шарттары» халықаралық қаржылық есептілік стандартына (ХҚЕС) сәйкес беріледі. Бұрын бұл жұмыс 4 ХҚЕС бойынша орындалған. Бұл өзгеріс сақтандыру компанияларының есептілігінің сапасын жақсартуға және халықаралық талаптарға сәйкес болуына мүмкіндік береді.
2. Актуарлық қызметтің жаңа бағыттары
Қазақстандағы сақтандыру және актуарлық қызметті дамытуға қосқан үлесі мен ерікті түрде Қазақстан актуарийлері қоғамына мүше болу фактісі актуарийлердің біліктілігін растау барысында ескерілетін болады. Бұл сақтандыру саласына жоғары білікті мамандарды тартуға ықпал етеді.
Құқықтық мониторинг нәтижелері
Қаулыда құқықтық мониторинг нәтижелері бойынша енгізілген басқа да редакциялық түзетулер қамтылған. Бұл түзетулер заң нормаларын қолдануды жеңілдетіп, құқықтық негіздің анықтығын арттыруға бағытталған.
Қаулының күшіне енуі
Құжат ресми жарияланған күннен бастап үш ай өткен соң қолданысқа енгізіледі. Бұл уақыт сақтандыру ұйымдарына жаңа талаптарға бейімделуге мүмкіндік береді.
№87 Қаулы Қазақстанда сақтандыру жүйесін жетілдіру және оны халықаралық стандарттарға сәйкестендіру жолында маңызды қадам болды. «Бонус-малус» жүйесіндегі өзгерістер сақтандыру шарттарын әділетті етіп, жол тәртібін сақтау мәдениетін арттыруға бағытталған. Сонымен қатар, актуарлық қызметке қойылатын талаптардың күшеюі сақтандыру нарығының ашықтығы мен тұрақтылығын қамтамасыз етеді. Бұл жаңашылдықтар елдегі сақтандыру жүйесінің бәсекеге қабілеттілігін арттыруға үлес қосары сөзсіз.
