Қазақстанның валюта нарығы: 2024 жылдың желтоқсан айының қорытындылары, деп хабарлайды DKnews.kz.
2024 жылдың желтоқсан айында Қазақстанның валюта нарығында теңге бағамының өзгеруі, сауда көлемінің төмендеуі және Ұлттық Банктің әрекеттері байқалды. Бұл факторлар қазіргі экономикалық жағдайдың күрделілігін және жаңа сын-қатерлерге бейімделу қажеттілігін көрсетеді.
Теңге бағамының әлсіреуі
Желтоқсан айының қорытындысы бойынша теңге бағамы 2,5%-ға әлсіреп, 1 АҚШ доллары үшін 525,10 теңгеге жетті. Бұл төмендеу экономикалық агенттердің шетел валютасына деген сұранысының артуы және ұсыныстың шектеулілігімен түсіндіріледі.
- Күндік орташа сауда көлемі: 262 миллион АҚШ долларынан 254 миллион АҚШ долларына дейін азайды.
- Жалпы сауда көлемі: 5,3 миллиард АҚШ долларын құрады, бұл валюта нарығындағы белсенділіктің жоғары деңгейде қалғанын көрсетеді.
Ұлттық қордан валютаның сатылуы
Ұлттық қор желтоқсан айында валюта нарығындағы тұрақтылықты қолдауда маңызды рөл атқарды. Қордан сатылған валюта көлемі 900 миллион АҚШ долларын құрады, бұл жалпы сауда көлемінің 17%-ын немесе күн сайын шамамен 43 миллион АҚШ долларын құрады.
- Нарықтық бейтараптық принципі: Ұлттық Банк валюталық операцияларды теңгерімді түрде жүргізіп, нарыққа әсерін барынша азайтуға тырысты.
- 2025 жылдың қаңтар айына болжам: Ұлттық қордан республикалық бюджетке трансферттерді қамтамасыз ету үшін 750-850 миллион АҚШ доллары көлемінде валюта сатылуы күтілуде.
Бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қоры (БЖЗҚ) активтері
2024 жылдың соңында Бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорының (БЖЗҚ) валюталық активтерінің үлесі 40%-дан сәл жоғары деңгейде қалды.
- Валюта сатып алу: Желтоқсан айында Ұлттық Банк зейнетақы активтерінің инвестициялық портфелі үшін АҚШ долларын сатып алған жоқ. Бұл саясат 2025 жылдың қаңтар айында да сақталады.
Ұлттық Банктің интервенциялары
Желтоқсан айында теңге бағамының тұрақсыз ауытқуларына жол бермеу үшін Ұлттық Банк валюталық интервенцияларды жүзеге асырды.
- Интервенциялар көлемі: 307,6 миллион АҚШ долларын құрады.
- Интервенциялардың мақсаты: Валюта бағамының шамадан тыс құбылмалылығын жұмсарту және белгілі бір кезеңдерде шетел валютасымен ұсыныс қамтамасыз ету.
Валюта нарығының болашағы
Ұлттық Банк теңгерімсіздіктердің жиналуына жол бермейтін және алтын-валюта резервтерін сақтауды қамтамасыз ететін икемді бағам саясатын ұстануды жалғастырады. Қысқа мерзімді перспективада теңге бағамының динамикасы келесі факторларға тәуелді болады:
- Нарық қатысушыларының күтулері.
- Тоқсандық салық төлемдері.
- Әлемдік нарықтардағы жағдай.
- Геосаяси ахуалдың өзгеруі.
Ұлттық Банк валюта нарығындағы жүргізілген операциялар туралы ақпаратты ашық түрде ұсынуды жалғастырады.
Бұрын хабарлаған едік
Ұлттық Банк 2024 жылдың желтоқсан айындағы іскерлік белсенділік көрсеткіштері туралы да мәлімет берген болатын. Іскерлік белсенділік индексі (ІБИ) 50,7 деңгейінде тіркелді, бұл экономиканың өсу аймағында қалғанын көрсетеді. Алайда, өндіріс, қызмет көрсету және тау-кен өнеркәсібіндегі белсенділіктің баяулауы байқалды. Тек құрылыс секторы оң динамика көрсетіп, индексі 52,9-ға жетті.
Осылайша, Қазақстан экономикасы теңге бағамының әлсіреуі мен кейбір секторлардағы сауда көлемінің төмендеуі аясында тұрақтылықты сақтап отыр. Икемді бағам саясаты және тұрақты бизнес-климат 2025 жылы экономиканың өсуіне қажетті жағдайларды қамтамасыз етеді.
