2024-2025 жылдарғы қысқы кезең басталғалы қар жамылғысы біркелкі түскен жоқ. Қазіргі уақытта республиканың оңтүстігі мен оңтүстік-шығысындағы таулы аудандардың көпшілігінде қардың биіктігі орташа көпжылдық мәндерге жуық және шамалы жоғары, қар көшкіні жағдайы тұрақты, Қазселденқорғау мамандарының бақылауында, деп хабарлайды DKnews.kz.
Шығыс Қазақстан облысында күрделі қар көшкіні жағдайы қалыптасуда. Бүгінгі күні қардың биіктігі нормадан 25%-ға артық. Кей жерлерде қар жамылғысының максималды биіктігі 120 см. Соңғы бірнеше күнде қардың ең үлкен тәуліктік түсуі 20 см. Сонымен қатар қар көшкіні жағдайына ауа температурасының жоғарылауы және қар бұрқасыны әсер етеді.
Профилактикалық түсулерді жүргізу жөніндегі шешім қар жамылғысының жай-күйін (оның биіктігі, қардың түсуі нәтижесінде айтарлықтай көбеюі, қардың борап ауысуы, тұрақсыз жай-күй және т.б.) ескере отырып қабылданады.
2024-2025 жылдардағы қысқы кезеңнің басынан бастап жалпы көлемі шамамен 6665 м3 болатын 15 профилактикалық қар көшкіні түсірілді.
«Қазселденқорғау» ММ «Жамбыл аумақтық пайдалану басқармасы» филиалы ТЖ департаментімен бірлесіп Жамбыл облысы Жуалы ауданының «Көксай» шатқалында «Қар көшкіні» облыстық командалық-штабтық оқу-жаттығуын өткізді. Оқу-жаттығу шеңберінде адамдарды құтқару және қар көшкіні жағдайында авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізу кезінде авариялық-құтқару қызметтері мен аудандық азаматтық қорғау қызметтерінің бірлескен іс-қимылдары көрсетілді.
Бұдан басқа «Қазгидромет» РМК маусымдық болжамы негізінде қаңтар және ақпан айларында ауа температурасы және таулы аумақтың басым бөлігінде жауын-шашын мөлшері нормадан артық түседі деп күтілуде. Қар мен жылымық таулардағы қар жамылғысының тұрақсыз күйін тудырады және қар көшкінінің шиеленісуіне әкеледі.
ҚР ТЖМ «Қазселденқорғау» ММ жақын арада қар көшкінінің алдын алуды жоспарлауда.
Тау шаңғышылары, туристер, альпинистер үшін аса қауіпті. Сондықтан адам шығынын болдырмау, қар көшкінінің астында қалмау үшін тауға баратын әрбір адам таудағы және қар көшкіні кезіндегі негізгі мінез-құлық ережелерін үйренуге міндетті.
Егер қар көшкіні туралы ескерту жарияланса, тауларға барудан бас тартқан жөн. Егер ескерту болмаса, онда жолға шықпас бұрын метеорологиялық болжамдарды білу, қозғалыс маршруттарын жасау, дайындықсыз учаскелерде серуендеуден және сырғанаудан аулақ болу, таңбаланған соқпақтармен жүру, сондай-ақ қар көшкіні қаупі бар жерлер туралы мүмкіндігінше көбірек білу, қауіпті беткейлерден мүмкіндігінше аулақ болу керек.
Егер тауға шықпас бұрын қалың қар түссе, жорықты екі-үш күнге кейінге қалдырған дұрыс, ал қар көшкіні болмаған жағдайда оның шөгуін күткен дұрыс. Сонымен қатар тауға жалғыз немесе екі адам бармаған маңызды: топпен жүрген жөн. Бұл қар көшкіні кезінде сақтандыруды қамтамасыз етеді, мысалы егер топ мүшелері қар көшкіні сызығына байланған болса, бұл қар басқан спутникті анықтауға мүмкіндік береді.
Тауға шықпас бұрын, қар көшкінінде қалған адамды табуға мүмкіндік беретін қар көшкінін қабылдағышты өзіңізбен бірге алып жүрген жөн.
Ұялы телефонды өзіңізбен бірге алып жүруді ұмытпау өте маңызды (ол бірнеше адамның өмірін сақтап қалды). Сонымен қатар қар көшкініне тап болған адамға «қалқып шығуға» мүмкіндік беретін үрлемелі жастықтар жүйесі бар арнайы қар көшкіні рюкзактарын алған дұрыс.
Тауда сіз тек аңғар жолдармен, төселген соқпақтармен және таудың жоталарымен жүруіңіз керек, бұл ретте тік қарлы беткейлерге шығуға, , оларды кесіп өтуге немесе зигзагпен жүруге болмайтынын есте ұстаған жөн.
Егер қар көшкіні жоғары көтерілсе және бірдеңе жасауға уақыт болса, қар көшкіні сізге қарсы жүрген кездегі мінез-құлықтың негізгі ережелерінің бірін есте сақтау өте маңызды: көшкін легінен қауіпсіз жерге кетіп, төмен емес, көлденеңінен қозғалу керек. Сонымен қатар жотаның артына, үңгірге тығылуға, биіктікке, берік тасқа немесе берік ағашқа шығуға болады.
Егер бұл қар көшкінінен кете алмаса, мінез-құлық ережелерінің бірі көшкін легіне тартылатын және қозғалысты шектейтін барлық нәрселерден: рюкзактан, шаңғылардан, таяқтардан, мұз кешкіштен бірден құтылу керек екенін айтады. Сіз бірден көшкін легінің шетіне қарай жылдам жүре бастап, жоғарыда қалу үшін қолыңыздан келгеннің бәрін жасауыңыз керек, егер мүмкіндік болса, ағашқа, тасқа, бұтаға ілініп қалудың жолын тапқан жөн.
ТЖМ тау беткейлеріндегі қардың тұрақсыздығына байланысты қар көшкінін тудырмау үшін таудың қарлы беткейлеріне және тауға бармауға кеңес береді.
