2025 жылғы 1 наурыздағы жағдай бойынша Қазақстан Республикасының банк секторында 21 екінші деңгейдегі банк бар, оның ішінде 12 банк шетелдік қатысумен, оның ішінде 9 еншілес банк, деп хабарлайды DKnews.kz.
2025 жылғы 1 наурыздағы жағдай бойынша банк секторының активтері негізінен банктердің несие портфелінің 36,0 трлн теңгеге дейін 1,1%-ға өсуі есебінен ағымдағы жылғы ақпанда 0,6%-ға немесе 391 млрд теңгеге ұлғайып (2025 жылдың басынан 557 млрд теңгеге 0,9%-ға төмендеу), 61,0 трлн теңгені құрады.
Екінші деңгейдегі банктердің экономикаға берген кредиттері 2025 жылғы ақпанда 1,1%-ға 33,8 трлн теңгеге дейін (2025 жылдың басынан бері 0,3%-ға өсу) ұлғайды. Экономикаға берілген кредиттер құрылымында 2025 жылғы ақпан айының қорытындысы бойынша ұлттық валютада берілген кредиттер 1,5%-ға 31,2 трлн теңгеге дейін ұлғайды, валюталық кредиттер 4,0%-ға 2,7 трлн теңгеге дейін азайды, оның ішінде АҚШ долларының теңгеге қатысты нығаюы нәтижесінде қайта бағалауға байланысты өсті.
Бизнес субъектілеріне берілген кредиттер 2025 жылғы ақпанда негізінен айналым қаражатын сатып алуға берілген қарыздардың 2,2%-ға 4,9 трлн теңгеге өсуі есебінен 12,7 трлн теңгеге дейін 0,2%-ға ұлғайды (2025 жылдың басынан бері 2,8%-ға төмендеу). Олардың құрылымында ірі бизнеске берілген қарыздар 1,1%-ға 4,5 трлн теңгеге дейін, дара кәсіпкерлерге берілген кредиттер 0,3%-ға 2,3 трлн теңгеге дейін ұлғайды, ШОБ субъектілеріне қарыздар 0,4%-ға 5,9 трлн теңгеге дейін қысқарды.
Салалар бөлінісінде ағымдағы 2025 жылғы ақпанда бизнеске берілген кредиттердің өсуі жоспарлы өтеулерге байланысты құрылыс, ауыл шаруашылығын қоспағанда, барлық салаларда дерлік байқалады. Өнеркәсіпте кредиттер 4,3 трлн теңгеге дейін 0,6%-ға, саудада 1,0%-ға 3,4 трлн теңгеге дейін, көлікте 3,2%-ға 0,9 трлн теңгеге дейін, ақпарат және байланыс - 8,1%-ға 0,2 трлн теңгеге дейін ұлғайды.
2025 жылғы ақпанда бизнес субъектілеріне 1,5 трлн теңге сомаға жаңа қарыздар берілді, бұл 2024 жылғы ақпанмен салыстырғанда 3,2%-ға көп. Бұл ретте 2025 жылдың 2 айында 2,5 трлн теңге берілді, бұл 2024 жылдың ұқсас кезеңімен салыстырғанда 3,6%-ға аз.
2024 жылғы ақпанның қорытындысы бойынша бизнес субъектілеріне ұлттық валютада берілген кредиттер бойынша сыйақының орташа алынған мөлшерлемесі негізінен дара кәсіпкерлерге берілетін қарыздар бойынша мөлшерлеменің 32,3%-дан 31,8%-ға дейін төмендеуі нәтижесінде 21,0%-дан 20,9%-ға дейін аздап төмендеді.
Халыққа берілген кредиттер 2025 жылғы ақпанда 1,6%-ға ұлғайып, 21,1 трлн теңгені құрады (2025 жылдың басынан 2,2%-ға өсу). Халыққа берілген кредиттердің өсуі тұтынушылық қарыздардың 1,8%-ға 14,1 трлн теңгеге дейін және ипотекалық кредиттеудің 0,4%- ға 6,1 трлн теңгеге дейін ұлғаюына байланысты болды.
2025 жылғы ақпанда халыққа теңгемен берілген кредиттер бойынша сыйақының орташа алынған мөлшерлемесі бөліп төлеумен берілген қарыздар үлесінің ұлғаюы нәтижесінде 18,6%-ға (2025 жылғы қаңтарда – 20,3%) дейін төмендеді.
Банктердің несие портфелінің сапасы жоғары деңгейде қалып отыр. Мәселен, 01.03.2025ж. жағдай бойынша кредиттік портфельдің жалпы көлемінде 90 күннен астам мерзімі өткен берешегі бар кредиттердің үлесі бір ай бұрынғы 3,2%-дан сәл ұлғайып, 3,3%-ды немесе 1,2 трлн теңгені құрады.
01.03.2025ж. жағдайға сәйкес халықтың кредиттері бойынша NPL90 + қарыздардың үлесі 4,1%-ды немесе 858 млрд теңгені, бизнес кредиттері бойынша – 2,2%-ды немесе 319 млрд теңгені құрады. 90 күннен астам төлем мерзімі өткен берешегі бар кредиттерді провизиялармен өтеу деңгейі 67,3%-ды құрады (01.01.2025ж. – 67,0%).
Банк секторының міндеттемелері 2025 жылғы ақпанда негізінен РЕПО операциясының ұлғаюы есебінен 0,4%-ға 51,7 трлн теңгеге дейін өсті (2025 жылдың басынан бастап 1,8%-ға немесе 0,9 трлн теңгеге төмендеу). Банк секторы міндеттемелерінің құрылымы негізінен банктердің жиынтық міндеттемелерінің 79,8%-ды немесе 41,3 трлн теңгені құрайтын клиенттердің салымдарымен ұсынылған.
Резиденттердің депозиттік ұйымдардағы депозиттері 2025 жылғы ақпанда негізінен ұлттық валютадағы депозиттердің 31,3 трлн теңгеге дейін 0,3%-ға немесе 89 млрд теңгеге артуы нәтижесінде 0,1%-ға 40,4 трлн теңгеге дейін ұлғайды. Валюталық депозиттер 0,5%-ға немесе 42 млрд теңгеге 9,1 млрд теңгеге дейін төмендеді. Нәтижесінде депозиттерді долларландыру деңгейі 01.03.2025ж. жағдай бойынша бір ай бұрынғы 22,7%-дан сәл төмендеп, 22,5%-ды құрады,.
Заңды тұлғалардың депозиттері 2025 жылғы ақпанда 0,1%-ға 18,3 трлн теңгеге, жеке тұлғалардың депозиттері 0,1%-ға 22,2 трлн теңгеге дейін өсті.
Банктік емес заңды тұлғалардың ұлттық валютадағы мерзімді депозиттері бойынша сыйақының орташа алынған мөлшерлемесі 2025 жылғы ақпанда 14,2%-ды (2025 жылғы қаңтарда – 14,1%), жеке тұлғалардың депозиттері бойынша – 13,3%-ды (2025 жылғы қаңтарда – 13,5%) құрады.
Банктердің меншікті капиталы 2025 жылғы ақпанда негізінен бөлінбеген таза пайданың ұлғаюы нәтижесінде 2,1%-ға 9,3 трлн теңгеге дейін (2025 жылдың басынан бастап 4,2%-ға немесе 371 млрд теңгеге өсті) ұлғайды. 2024 жылғы 1 наурыздағы жағдай бойынша негізгі капиталдың жеткіліктілік коэффициенті (к1) 20,8%-ды (01.01.2025ж. – 20,4%), меншікті капиталдың жеткіліктілік коэффициенті (к2) – 22,4%-ды (01.01.2025ж. – 22,0%) құрады, бұл заңнамада белгіленген нормативтерден едәуір асып түседі және банк секторындағы әлеуетті тәуекелдерді өтеуді қамтамасыз етеді.
2025 жылғы қаңтар-ақпанда банктердің таза пайдасы 449 млрд теңгені құрады, бұл 2024 жылдың ұқсас кезеңімен салыстырғанда 15,2%-ға артық. Банк активтерінің рентабельділігі (RОА) 2025 жылғы 1 наурыздағы жағдай бойынша 4,6%-ды (01.02.2025ж. - 4,6%), капиталдың рентабельділігі (ROE) 31,9%-ды (01.02.2025ж. – 32,2%) құрады.
