ROA және ROE көрсеткіштері Қазақстан банктерінде тұрақты деңгейде сақталуда, деп хабарлайды DKnews.kz.
2025 жылғы 1 сәуірдегі жағдай бойынша Қазақстан Республикасының банк секторында 21 екінші деңгейдегі банк бар, оның ішінде 12 банк шетелдің қатысуымен, оның ішінде 9 еншілес банк.
Банк секторының активтері 2025 жылғы 1 сәуірге негізінен несие портфелінің 2,0%-ға немесе 36,7 трлн теңгеге өсуі есебінен ағымдағы жылғы наурызда 1,6%-ға ұлғайып (2025 жылдың басынан бері 0,7%-ға өсу), 62,0 трлн теңгені құрады.
Екінші деңгейдегі банктердің экономикаға берген кредиттері 2025 жылғы наурызда 34,3 трлн теңгеге дейін 1,5%-ға ұлғайды (2025 жылдың басынан 1,7%-ға өсу). Экономикаға берілген кредиттердің құрылымында 2025 жылғы наурыздың қорытындысы бойынша ұлттық валютада берілген кредиттер 1,4%-ға 31,6 трлн теңгеге дейін ұлғайды, шетел валютасында 2,1%-ға 2,7 трлн теңгеге дейін, оның ішінде теңгенің АҚШ долларына айырбастау бағамының әлсіреуі нәтижесінде қайта бағалау салдарынан ұлғайды.
Бизнес субъектілеріне берілген кредиттер 2025 жылғы наурызда негізінен айналым қаражатын сатып алуға берілген қарыздардың 2,1%-ға 5,0 трлн теңгеге дейін өсуі есебінен 1,8%-ға 12,9 трлн теңгеге дейін өсті (2025 жылдың басынан 1,0%-ға төмендеу). Олардың бизнеске несие құрылымында ірі бизнеске қарыздар 10,5%-ға 5,0 трлн теңгеге, ШОБ субъектілеріне берілген қарыздар осы санаттар арасында банктердің бірінің қарыздарын қайта жіктеу нәтижесінде 5,4%-ға 5,6 трлн теңгеге дейін төмендеді. Дара кәсіпкерлерге берілген кредиттер 3,1%-ға 2,4 трлн теңгеге дейін ұлғайды.
Салалар бөлінісінде 2025 жылғы наурызда ауыл шаруашылығын қоспағанда, бизнеске кредиттердің өсуі жоспарлы өтеулер себебінен іс жүзінде барлығы дерлік салаларда байқалады.
Өнеркәсіпте кредиттер 0,8%-ға 4,3 трлн теңгеге дейін, саудада 2,8%-ға 3,5 трлн теңгеге дейін, көлікте 1,7%-ға 0,9 трлн теңгеге дейін, ақпарат және байланыс – 10,5%-ға 0,2 трлн теңгеге дейін, құрылыста 0,8%-ға 0,6 трлн теңгеге дейін ұлғайды.
2025 жылғы наурызда бизнес субъектілеріне 1,4 трлн теңге сомаға жаңа қарыздар берілді, бұл 2024 жылғы наурызбен салыстырғанда 7,5%-ға артық. 2025 жылғы 1-тоқсанның қорытындысы бойынша бизнеске жаңа кредиттер беру көлемі 3,9 трлн теңгені құрап, өткен жылдың сәйкес кезеңінің деңгейінде сақталды.
2025 жылдың наурыз айының қорытындысы бойынша бизнес субъектілеріне ұлттық валютада берілген кредиттер бойынша сыйақының орташа алынған мөлшерлемесі, негізінен, ірі бизнеске берілген қарыздар бойынша мөлшерлеменің 17,7%-дан 18,6%-ға дейін өсуі нәтижесінде бір ай бұрынғы 20,9%-дан 21,6%-ға дейін ұлғайды.
Халыққа берілген кредиттер 2025 жылғы наурызда тұтынушылық қарыздардың 1,9%-ға 14,4 трлн теңгеге дейін ұлғаюына байланысты 1,3%-ға ұлғайып, 21,4 трлн теңгені құрады (2025 жылдың басынан 3,5%-ға өсу).
2025 жылғы наурызда тұтынушылық қарыздар бойынша мөлшерлеменің 19,1%-дан 20,4%-ға дейін ұлғаюына байланысты халыққа теңгемен берілген кредиттер бойынша сыйақының орташа алынған мөлшерлемесі 19,7%-ға дейін (2025 жылғы ақпанда - 18,6%) өсті.
Банктердің несие портфелінің сапасы жоғары деңгейде қалып отыр. Мәселен, 01.04.2025ж. жағдай бойынша кредиттік портфельдің жалпы көлеміндегі 90 күннен астам мерзімі өткен кредиттердің үлесі бұрынғы 3,3%-дан аздап ұлғайып, 3,4%-ды немесе 1,2 трлн теңгені құрады.
Халықтың кредиттері бойынша NPL90+ қарыздарының үлесі 01.04.2025ж. жағдай бойынша 4,2%-ды немесе 894 млрд теңгені, бизнеске берілген кредиттер бойынша 2,3%-ды 338 млрд теңгені құрады. 90 күннен астам мерзімі өткен берешегі бар кредиттерді провизиялармен өтеу деңгейі 67,1%-ды құрады (01.01.2025ж. – 67,0%).
Банк секторының міндеттемелері 2025 жылғы наурызда негізінен клиенттер салымдарының ұлғаюы есебінен 1,7%-ға 52,6 трлн теңгеге дейін ұлғайды. Банк секторы міндеттемелерінің құрылымында клиенттердің салымдары басым – 79,3% немесе 41,8 трлн теңге.
Резиденттердің депозиттік ұйымдардағы депозиттері 2025 жылғы наурызда негізінен шетел валютасындағы депозиттердің 2,8%-ға 9,4 трлн теңгеге дейін, оның ішінде теңгенің АҚШ долларына қатысты әлсіреуі аясында қайта бағалау нәтижесінде 0,1%-ға 40,5 трлн теңгеге дейін ұлғайды. Теңгедегі депозиттер 0,8%-ға 31,1 трлн теңгеге дейін азайды. Нәтижесінде 01.04.2025ж. жағдай бойынша депозиттерді долларландыру деңгейі бір ай бұрынғы 22,5%-дан аздап ұлғайып, 23,2%-ды құрады.
Заңды тұлғалардың депозиттері 2025 жылғы наурызда 0,6%-ға 18,2 трлн теңгеге дейін қысқарды, жеке тұлғалардың депозиттері – 0,6%-ға 22,3 трлн теңгеге дейін өсті.
Банктік емес заңды тұлғалардың ұлттық валютадағы мерзімді депозиттері бойынша орташа алынған сыйақы мөлшерлемесі 2025 жылғы наурызда 15,0%-ды (2025 жылғы ақпанда– 14,2%), жеке тұлғалардың депозиттері бойынша 13,6%-ды құрады (2025 жылғы ақпанда – 13,3%).
Банктердің меншікті капиталы 2025 жылғы наурызда негізінен бөлінбеген таза пайданың ұлғаюы нәтижесінде 0,9%-ға 9,3 трлн теңгеге дейін ұлғайды (2025 жылдың басынан бері 5,1%-ға өсті). 2025 жылғы 1 сәуірдегі жағдай бойынша негізгі капиталдың жеткіліктілік коэффициенті (к1) 20,6%-ды (01.01.2025ж. – 20,4%), меншікті капиталдың жеткіліктілік коэффициенті (к2) 22,1%-ды (01.01.2025ж. – 22,0%) құрады, бұл заңнамада белгіленген нормативтерден едәуір асып түседі және банк секторындағы әлеуетті тәуекелдерді өтеуді қамтамасыз етеді.
2025 жылғы қаңтар-наурызда банктердің таза пайдасы 664 млрд теңгені құрады, бұл 2024 жылдың тиісті кезеңімен салыстырғанда 16,6%-ға көп. Банктік активтердің рентабельділігі (ROA) 2025 жылғы 1 сәуірдегі жағдай бойынша 4,6%-ды (01.03.2025ж. жағдай бойынша – 4,6%), капитал рентабельділігі (ROE) 31,8%-ды (01.03.2025ж. жағдай бойынша – 31,9%) құрады.
