Алматы экономикасы ағымдағы жылдың 4 айында 9,1% - ға өсті, деп хабарлайды DKnews.kz.
Алматы қаласының экономикасы биыл тұрақты және оң өсу үрдісін көрсетіп отыр.
2025 жылдың алғашқы төрт айында қысқа мерзімді экономикалық индикатор 9,1%-ға өсті, бұл тұрақты экономикалық белсенділік пен қала экономикасының түрлі салаларындағы оң үрдістерді көрсетеді.
Өсудің негізгі драйверлері үш негізгі сектор: көлік, құрылыс және өңдеу өнеркәсібі болды. Атап айтқанда, көлік саласы ең маңызды өсімді көрсетті – 23,9%. Яғни, Қазақстанның ең ірі қаласында тасымалдау мен логистикалық қызметтерге сұраныс жоғары. Тиісінше көлік инфрақұрылымы да дамуда. Құрылыс секторы да 21,3% өсім көрсетті. Өңдеу өнеркәсібі 17,6%-ға артты.
Өткен жылы Алматының жалпы өңірлік өнімінің өсуі 5,6%-ды құрады, бұл жан басына шаққандағы ЖӨӨ-ні $27,5 мың деңгейінде қамтамасыз етуге мүмкіндік берді. Ол Қазақстан өңірлері арасындағы ең үздік көрсеткіштердің бірі. Қаланың сапалы және тұрақты әлеуметтік-экономикалық дамуын қамтамасыз ету үшін экономиканы әртараптандыруға және инвестицияларды белсенді тартуға ерекше назар аударылады. 2025 жылдың қаңтар-сәуір айларындағы көрсеткіштер мен ағымдағы үрдістерді талдау туралы қосымша ақпаратты біздің толық шолу материалымыздан табуға болады.
Инвестициялық қызмет және өнеркәсіпті дамыту
Алматы Қазақстанның ең инвестициялық тартымды өңірлерінің бірі болып қала береді. 2025 жылдың қаңтар-сәуір айларында негізгі капиталға 541,3 млрд теңге салынды, бұл өткен жылдың сәйкес кезеңінен 35,6%-ға артық. Инвестиция көлемі бойынша қала еліміздің барлық өңірі арасында бірінші орынға ие болды.
Келесі салаларға инвестициялар барынша серпінді өсуде:
-
Білім беру – 7,2 есе өсу,
-
Қаржылық және сақтандыру қызметі – 2 есе,
-
Сумен жабдықтау және су бұру – 1,9 есе,
-
Туризм – 1,5 есе,
-
Жылжымайтын мүлік операциялары – 22,1%,
-
Электрмен және жылумен жабдықтау – 19,4%,
-
Көлік және қойма – 14,7%.
Алматыда бүгінде жалпы сомасы 1,7 трлн теңгеге 24,4 мың жұмыс орнын ашатын 151 жоба іске асырылуда. Оның ішінде 2025 жылы 10,3 мың жұмыс орнын құрумен 496 млрд теңге сомасына 40 жобаны іске қосу жоспарлануда. Ірі жобалардың қатарында:
-
«Changan», «Chery» және «Haval» мультибрендтік автозауыттары (182 млрд теңге)
-
«Almaty Museum of Arts» музейі (44 млрд теңге)
-
«Wildberries» логистикалық орталығы (43,2 млрд теңге)
-
«Kaspi Cloud» деректерді өңдеу орталығы (7 млрд теңге)
-
«Medeu Park Hotel» қонақ үй кешені (17 млрд теңге)
Тартылған инвестициялардың жалпы көлемі 2025 жылы 2,2 трлн теңгеден асады деп болжануда.
Туризм және оның қала экономикасындағы рөлі
Туристік саланы дамыту – Алматының әлеуметтік-экономикалық дамуының маңызды факторы. Туризм қала экономикасының 3,9%-ын құрайды. 2024 жылы қалаға 2,3 млн-нан астам турист келді, бұл өткен жылмен салыстырғанда 14,8%-ға көп. Қазақстанға келген әрбір екінші шетелдік турист Алматыға барады. Өткен жылы олардың саны 27%-ға өсіп, 686,3 мың адамға жетті, бұл Қазақстан бойынша барлық туристердің 53%-ын құрайды.
Көрсетілген туристік қызметтер көлемі 30%-ға артып, 96,3 млрд теңгеге жетті (2023 жылы 74 млрд теңге). Нәтижесінде туристік қызметтен қала бюджетінің кірісі 2 есеге жуық – 90,7 млрд теңгеге дейін өсті (2023 жылы 47,2 млрд теңге).
Туризм саласында қалада жұмыспен қамтылғандардың жалпы санының 7,7%-ы жұмыспен қамтылған – 83,5 мың адам, бұл 2023 жылмен салыстырғанда 3%-ға артық.
Туристік ағынның өсуі негізгі капиталға инвестициялардың ұлғаюымен қатар жүреді. 2025 жылдың қаңтар-сәуір айларында 40,2 млрд теңге инвестиция тартылды, бұл өткен жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 1,5 есе көп. 2025 жылы Алматыға 2,5 млн туристер келеді деп болжануда.
Алматыдағы шағын және орта бизнес
Шағын және орта бизнес қаланың әлеуметтік-экономикалық дамуында шешуші рөл атқаруды жалғастыруда. 2024 жылдың қорытындысы бойынша ШОБ субъектілерінің өнім көлемі 13,9%-ға өсіп, 24,9 трлн теңгеге жетті. Алматының жалпы өңірлік өніміндегі ШОБ үлесі 2023 жылғы 58,1%-дан 2024 жылы 60,3%-ға дейін артты.
Бұл сектор жұмыспен қамтудың негізгі көзі болып саналады: онда қаладағы барлық жұмыспен қамтылғандардың 90%-ы – 972,1 мың адам жұмыс істейді.
2025 жылғы 1 мамырдағы жағдай бойынша қалада 378,9 мың белсенді ШОБ субъектісі тіркелген, бұл 7,4%-ға артық.
2025 жылғы сәуірде Алматы республикадағы ең жоғары іскерлік белсенділікті тіркеді, индекс 57,9%-ды құрады.
2025 жылы ШОБ-ты қолдауға 70 млрд теңге бөлінді, оның 52,8 млрд теңгесі – жергілікті бюджеттен 2,5 есеге ұлғайтылған қаржыландыру есебінен.
Электрондық сауда және интернет-бизнесті дамыту
Электронды коммерция ШОБ үшін жаңа мүмкіндіктер ашады, бұл компанияларға кең нарықтарға шығуға және өз өнімдері мен қызметтерін тиімді сатуға мүмкіндік береді. Алматы Қазақстандағы осы нарықтың негізгі бөлігін қалыптастырады – еліміз бойынша тауарлармен электронды бөлшек сауданың барлық көлемінің 95,2%-ын, сондай-ақ қызметтермен электронды сауданың барлық көлемінің 93,2%-ын қамтамасыз етеді.
2024 жылдың қорытындысы бойынша тауарлармен электрондық сауданың көлемі 30,5% өсіммен 3 трлн теңгені құрады, ал қызметтермен электрондық сауданың көлемі 61%-ға артып, 2,3 трлн теңгеге жетті.
Қазақстанда тауарлар мен қызметтерді сату үшін интернет-ресурстарды пайдаланатын барлық компаниялардың шамамен 50%-ы Алматыда орналасқан, онда 1 556 кәсіпорын жұмыс істейді (жалпы еліміз бойынша – 3 239).
Ірі интернет-платформалар Kaspi.kz, Wildberries.kz, Aviata.kz, Sulpak.kz, Technodom.kz және басқалары. 2024 жылдың желтоқсанында «Magnum E-commerce Kazakhstan» ЖШС қуаттылығы тәулігіне 18 мыңға дейінгі тапсырысты DarkStore пайдалануға берді, бұл интернет-бизнесті кеңейту және қалада электрондық коммерцияны одан әрі өсіру үшін әлеует туғызады.
Жалпы, Алматы экономикасының қарқынды дамуы 2025 жылдың алғашқы төрт айында жергілікті бюджет кірістерінің 14,6%-ға өсуін қамтамасыз етуге мүмкіндік берді.
