Жыл сайын 28 шілдеде барлық елдерде Дүниежүзілік гепатитпен күрес күні (World Hepatitis Day) атап өтіледі. 2016 жылы ДДҰ-ның 2030 жылға қарай С вирустық гепатитін жою жөніндегі жаһандық бағдарламасы басталды.
ДДҰ Қазақстанды Орталық Азия мен ТМД кеңістігінде осы бағдарламаны орындауда көшбасшы деп таныды, деп хабарлайды DKnews.kz.
Вирустық гепатиттер денсаулық сақтаудың маңызды жаһандық мәселесі болып қала береді. ДДҰ деректері бойынша, олар өлімнің екінші маңызды инфекциялық себебі болып табылады, жыл сайын 1,3 миллион адамның өмірін қиды, бұл күніне 3500 өлімге тең. 2022 жылы созылмалы В гепатитімен шамамен 254 миллион адам, ал созылмалы С гепатитімен шамамен 50 миллион адам өмір сүрді.
Жыл сайын В гепатитінің 1,2 миллионға жуық жаңа жағдайы және С гепатитінің 1 миллионға жуық жаңа жағдайы тіркеледі.
Қазақстанда «В вирустық гепатиті» диагнозымен «Д» есебінде 2024 жылы 33 462 адам, созылмалы С вирустық гепатитімен — 35 984 адам болған. В гепатитімен алғаш рет диспансерлік есепке алынған адамдар 5360 адамды, С гепатитімен — 8470 адамды құрады.
Мәселен, 2024 жылдың қорытындысы бойынша Қазақстанда 400 000-ға жуық адам В және С вирустық гепатитін анықтауға зерттеу жүргізді, сондай-ақ 30 мыңнан астам ересек пациент вирусқа қарсы ем алды.
Салыстыру үшін, 2023 жылы Қазақстанда вирустық гепатитпен жалпы сырқаттанушылық 100 000 тұрғынға шаққанда 10,23 жағдайды құрады. Содан кейін А вирустық гепатиті жағдайларының, сондай-ақ В және С гепатиттерінің созылмалы түрлерінің өсуі байқалды.
2025 жылы «Гепатитпен күрес: кедергілерді жоямыз» науқаны гепатитті жоюға және бауыр обырының тиімді алдын алуға кедергі келтіретін факторларды жоюға шақырады.
Ол вакцинациялау, қауіпсіз инъекциялар және бауырға жағымсыз әсерлерді азайту сияқты кешенді шараларды енгізу қажеттілігін атап көрсетеді.
Бүгінгі таңда қауіпсіз вакциналар мен В гепатитін емдеудің тиімді әдістері, сондай-ақ С гепатитін толығымен емдейтін дәрілер бар.
В гепатитіне қарсы вакцинациялау аурудың 95% дамуына жол бермейді және гепатит D вирусынан жанама түрде қорғайды.
Қазақстанда 1998 жылдан бастап перзентханадағы балалар бірінші туған күнінде оларды вирустық гепатитпен инфекциядан қорғайтын вакцина алады. Республиканың гепатологиялық орталықтарында скринингтік зерттеулер жүргізіледі. Қазір мамандардың міндеті - осы аурудың пайда болуының алдын алу бойынша шаралар кешенін әзірлеу болып табылады.
Отандық гепатологияда бауырдың созылмалы ауруларын, соның ішінде вирустық гепатиттерді емдеуге арналған мамандандырылған медициналық көмектің барлық түрлері бар. Вирустық гепатиттің ауыртпалығын ескере отырып, ҚР Денсаулық сақтау жүйесі осы аурумен күресуге - профилактикаға, скринингтік қарап-тексерулерге және емдеуге көбірек көңіл бөледі. Бүкіл ел бойынша вирустық гепатиттер туралы халықтың хабардарлығын арттыру, жұқтыру мен олардың таралуының алдын алу жөніндегі шаралар, халықтың арасында саламатты өмір салтын насихаттау, әрбір ересек адамның өз денсаулығы мен балалардың денсаулығы үшін ортақ жауапкершілігін қалыптастыру мақсатында ағартушылық акциялар өткізіледі.
Гепатит бауыр тінінің қабынуы деп аталатынын ескеріңіз. А, В, С, D және Е типтері ретінде анықталған бес негізгі гепатит вирусы бар.өлімнің ең көп тараған себебі-В және С гепатиттері, жыл сайын 1,3 миллион адамның өмірін қиады.
Бауыр циррозына әкелетін себептер арасында вирустық гепатиттер, алкоголдік және алкогольсіз майлы бауырдың зақымдануы, сондай-ақ бауырдың аутоиммунды және метаболикалық аурулары жетекші орын алады.
Сіз өзіңізді гепатиттен екі жолмен қорғай аласыз: 1) гигиенаны сақтаңыз (бұл А және Е вирустарынан қорғау үшін маңызды), қан құю кезінде және жыныстық қатынас кезінде абай болыңыз - бұл В және С вирустарынан қорғауға көмектеседі; 2) вакцинациялау немесе вирусқа қарсы препараттардың көмегімен. Әдетте, вакцина адамды А және В вирустарымен инфекциядан сенімді қорғайды, ал препараттар 95% жағдайда тиімділікті көрсетеді.
Қазақстанның Денсаулық сақтау министрлігі әрбір азаматты өз денсаулығына жауапкершілікпен қарауға, уақтылы диагностикадан өтуге және гепатиттен қорғаудың қолжетімді әдістерін пайдалануға шақырады.
