Әлемде COVID-19-бен ауырғандар саны 50,1 млн адамнан асты. Қазақстанда 116 мыңнан астам жұқтыру жағдайы тіркелді, оның ішінде 14 966-сы Алматыда. Алматы қаласының өңірлік коммуникациялар қызметіне берген сұхбатында Асфендияров атындағы ҚазҰМУ ішкі аурулар кафедрасының меңгерушісі, м.ғ.к. Ахметжан Сүгірәлиев әлемдегі коронавирус жағдайына қатысты ойымен бөлісті.
«Қазір Еуропада, АҚШ-та коронавирус ауруы тез таралуда, бұл Еуропаның көптеген елдерінде екінші локдаунның жариялануына әкелді. Бүкіл әлемде жағдай ушыға түсті. Еуропа мен АҚШ мамандарының пікірінше, жағдайдың нашарлауы мектеп оқушыларының, студенттердің оқу орындарына оралуына, маусымның ауысуына, яғни қоршаған орта температурасының төмендеуі мен тұрақсыздығына байланысты. Ауа райының салқындауына байланысты адамдар жылы және желдетілуі қиын тығыз бөлмелерде көбірек болуға мәжбүр, сәйкесінше мұндай жағдайда инфекцияның таралу қаупі жоғары. Сонымен қатар, вирустар суық жағдайда оңай өмір сүреді. Қазіргі уақытта вирус тұмау маусымына тап болады деген қосымша алаңдаушылық бар, ол әдетте біздің елімізде қараша айының соңында және желтоқсанда басталады», — деді ол.
Айта кету керек, Қазақстанда оқу орындары ашылған жоқ. Сарапшының пікірінше, біздің елімізде қауіпті індетті жұқтырудың көбеюі маусымдық салқындауға байланысты, адамдардың желдетілуі қиын жабық жерлерде тығыз байланыс жасауы себебінен болуы мүмкін.
«Егер күнделікті статистикаға қарайтын болсақ, елдегі жағдай тұрақты деп айтуға болады, алайда ҚР-да, атап айтқанда, Нұр-сұлтан, Ақмола және Павлодар облыстарында сырқаттанушылықтың өсу үрдісі байқалады. Ең көп ауырғандар Шығыс Қазақстанда, осыған байланысты ШҚО-да шектеу режимі жарияланды. Бірақ санитарлық режимнің шарттары сақталмаса, жағдай кез келген күні күрт нашарлауы мүмкін. 2020 жылдың 31 қазанында ел астанасындағы түнгі клубтың жұмысы туралы ақпарат жарияланды, онда 500 жас бір уақытта көңіл көтеруге жиналған, маска мен әлеуметтік қашықтықты ешкім есіне де алмаған деп атап өтті полицияда», — деді А. Сүгірәлиев.
Сарапшының пікірінше, мұндай іс-шаралар елдегі жағдайды тез нашарлатуы мүмкін. Мәліметтерге сәйкес, Еуропада қазіргі уақытта COVID-19-бен ауырғандардың көп бөлігі жастар болып табылады. Бұл жастар өлім қаупі өте жоғары қарт ата-аналарына жұқтыруы мүмкін.
«Қоғамдық баспасөзде жарияланған неміс ғалымдарының жақында жүргізген зерттеу нәтижелері аурудың негізгі себебі науқаспен немесе вирус тасымалдаушысымен адамдар жаппай жиналатын жерлерде: түнгі клубтар, мейрамханалар және т. б. тікелей байланыс жасаудан екендігін көрсеткен. Мұндай жерлерде санитарлық нормалар әрдайым сақтала бермейді. Адамдар көп жиналатын жерлерде әңгімелесіп, сөйлесу барысында ауыз қуысы секрециясының ұсақ бөлшектері жоғарғы тыныс жолдарының, көздің немесе қолдың шырышты қабаттарына түсіп, адамның жұқтыруына әкелуі мүмкін», — деп атап өтті ол.
Пациенттің бір миллилитр қақырығында миллионға дейін вирус болады, бұл вирус сонысымен де қауіпті. Белгілі болғандай, бұл контагиозды инфекция, оның алдындағы SARS-Cov-1 және MERS-CoV-MERS-тен ерекшеленетін жұқпалы инфекция, олар S (severe) ауыр a (acute) жедел R (respiratory) тыныс алу s (syndrome)-жедел ауыр тыныс алу (тыныс алу) синдромын тудырды. Осыған ұқсас вирустар Covid-19 сияқты пандемияға әкелген жоқ.
«Бұл инфекция пациенттерде өлім көрсеткішінің жоғары болуымен сипатталады. Сонымен қатар, тромботикалық асқынулар пациенттердің 50%-дан астамында өлімнің негізгі себебі болып табылады», — деп толықтырды ол.
Елде пандемияның жаңа толқыны келді ме деген сұраққа сарапшы алғышарттар бар екенін, коронавирустың таралуы жалғасып жатқанын және күн өткен сайын инфекцияны жұқтыру жағдайлары көбірек тіркелетінін атап өтті. Осыған байланысты ол тұрғындарға алдын алу шараларын сақтау туралы тағы да еске салды.
«Жеке сақтық шараларын сақтау өте маңызды. Ең алдымен, масканы мұрын мен ауызды толығымен жабатындай етіп дұрыс кию керек. Сонымен қатар, инфекцияның қол арқылы мұрын мен көздің шырышты қабаттарына таралу қаупінің жоғары болуына байланысты, көшеде көзге және мұрынға қол тигізбеу керек. Көзілдірік киетін адамдар көздің шырышты қабығының көзілдірікпен қорғалуына байланысты вирустық инфекцияны аз жұқтыратыны анықталды. Көшеден үйге келгесін қолды сабынмен мұқият жуу керек. Қоғамдық орындарда және көлікте әлеуметтік қашықтықты сақтау міндетті. Мен Қазақстанның барлық тұрғындарын Еуропадағы адамдардың өзара екі метр әлеуметтік қашықтықты қалай сақтайтынын көрсе дегім келеді», — деп атап өткен ол, сондай-ақ, байланысты азайтып, үйде жиын өткізбеу қажеттігін, қонақ шақырмау керектігін айтты. — Егер адам аурудың алғашқы белгілерін сезсе немесе ол сөйлескен адам ауырып қалғанын білсе, өзін-өзі оқшаулауы керек. Біз айналамыздағы адамдардың денсаулығына жауап беретінімізді түсінуіміз керек. Өзін-өзі емдеумен айналысуға кеңес берілмейді, әсіресе антибиотиктерді, антикоагулянттарды өз бетінше қабылдауға кірісудің қажеті жоқ, өйткені антибиотиктер вирусқа әсер етпейтіні белгілі, ал антикоагулянттар қан кетуіне әкелуі мүмкін. Дер кезінде медициналық көмек алу үшін дәрігерге қаралу қажет – бұл ең қауіпсіз жол. Жағдайы нашарлаған жағдайда стационарға емдеуге жатқызу. Себебі, қайтыс болған пациенттердің көпшілігі – жағдайлары қиындағанға дейін үйде болған адамдар және өлімнің басты себебі – ауруханаға кеш жатқызылуынан», — деп қорытындылады А. Сүгірәлиев.
