Ағымдағы жылдың 1 желтоқсанында ҚР Энергетика министрі Алмасадам Сәтқалиев БҰҰ-ның Дубайдағы Климаттың өзгеруі туралы негіздемелік конвенциясы тараптарының 28-ші конференциясы шеңберінде Атом энергиясы жөніндегі халықаралық агенттіктің (АЭХА) «Көміртегі бейтараптығына қол жеткізу үшін атом энергетикасы» іс-шарасына қатысты, деп хабарлайды DKNews.kz.
МАГАТЭ Бас директоры Рафаэль Мариано Гросси МАГАТЭ-нің 50-ге жуық ел қолдаған «Атом энергетикасы туралы мәлімдемесін» жариялады. Елдер қол жетімді барлық төмен көміртекті технологияларды, соның ішінде атом энергетикасын мойындау және белсенді қолдау қажет екенін мойындайды.
Энергетика министрі Алмасадам Сәтқалиев әлемдегі екінші уран кені қорларына ие, атом өнеркәсібі дамыған, бейбіт атомды пайдалану бөлігінде мінсіз беделге ие Қазақстан үшін атом энергетикасын дамыту экономикадағы технологиялық серпілістің перспективалы бағыты болып табылатынын атап өтті. Тұрақты даму электр энергиясына өсіп келе жатқан сұранысты жабу және шығарындылардың "таза нөлдік" мақсаттарын жүзеге асыруды қамтамасыз ету үшін төмен көміртекті шешімдерді пайдалануды қамтиды.
Мәлімдемеде атом энергетикасының артықшылықтары, соның ішінде атом электр станциялары парниктік газдардың зиянды шығарындыларын шығармайды, электр желілерінің энергетикалық қауіпсіздігі мен тұрақтылығына ықпал етеді. Бұл іс-шара атом энергетикасының энергетикалық баланстың бөлігі ретіндегі шешуші рөлін атап өтті.
Дәл осындай бастаманы АҚШ көрсетеді. Мәселен, ағымдағы жылдың 2 желтоқсанында АҚШ-тың БҰҰ конференциясында атом энергетикасының дамуын кеңейтуді қолдау мақсатында атом энергиясын үш есе ұлғайту туралы Декларация жарияланады. Декларацияның негізгі міндеттемесі 2050 жылға қарай атом энергетикасының қуатын 2020 жылғы деңгейден үш есе арттыру үшін жаһандық мақсатқа жету үшін бірлесіп жұмыс істеу болып табылады.
Атом энергиясын өндірудің қауіпсіздігі мен сенімділігін арттыру 2050 жылға қарай жаһандық парниктік газдар шығарындыларының нөлдік деңгейіне жетуде және температураның 1,5 градусқа көтерілуінің шекті деңгейін ұстап тұруда шешуші рөл атқарады.
Бұл декларация COP28-дегі басқа таза энергия міндеттемелерін толықтырады және атом энергетикасының электр энергиясын сенімді өндіру, көміртексіздендіру және электр энергиясын өндірумен байланысты емес өнеркәсіптік секторларды қысқарту үшін маңыздылығын мойындайды.
Климаттың өзгеруіне қарсы күрес жөніндегі халықаралық міндеттемелер контексінде, сондай-ақ алдағы электр энергиясының тапшылығын ескере отырып, Қазақстан атом энергетикасын дамыту мүмкіндігін зерделеуге бағытталған қадамдарды белсенді түрде қабылдауда, бұл АЭХА мәлімдемесінде және атом энергиясын үш есе ұлғайту туралы декларацияда көрсетілген бастамаларға сәйкес келеді.
Азаматтарды елдің маңызды мәселелеріне тарту және оларды қолдау одан әрі экономикалық даму үшін стратегиялық маңызы бар екені сөзсіз. Қазақстан халқының пікірін жалпыға бірдей тең және еркін есепке алу мақсатында Мемлекет басшысы ағымдағы жылдың 1 қыркүйегінде атом станциясын салу мәселесі бойынша жалпыұлттық референдум өткізуге бастамашылық жасағанын атап өтеміз.
