19 сәуір 2025 жылы Алматы – Қарағанды бағытындағы FS7121 рейсіне отырғызу кезінде жолаушылардың бірі (2009 жылғы туылған) досының сөмкесінде бомба бар екенін айтты, деп хабарлайды DKnews.kz.
Нәтижесінде, рейс тоқтатылып, барлық жолаушылар түсіріліп, ұшақ тексерілді. Қажетті процедураларды орындау қажеттілігіне байланысты рейс 2 сағат 44 минутқа кешіктірілді.
FlyArystan әуе компаниясы қазіргі таңда рейстің кешігуіне және қажетті процедураларды орындауға байланысты қаржылық шығындарды бағалауда. Жолаушының заңды өкілі келтірілген зиянды өтеуге ниет білдірді. Әуе компаниясы қаражатты қайырымдылыққа жібереді.
Жолаушыларға нені білу керек?
Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес, әуежайларда және әуе кемелерінің бортына қауіпсіздікке қатысты кез келген қауіп төндіретін мәлімдемелер жасауға қатаң тыйым салынған, тіпті олар әзіл ретінде айтылса да.
Рұқсат етілмеген мәліметтер төмендегілерді қамтиды, бірақ онымен шектелмейді:
- Бомбалар, жарылғыш заттар немесе басқа қару түрлері туралы ескертулер;
- Террористік актілер немесе басқа зорлық-зомбылық әрекеттері туралы мәлімдемелер;
- Жолаушылар немесе экипаж арасында дүрбелең немесе алаңдаушылық тудыруы мүмкін кез келген мәлімдемелер.
Әуежайлар мен ұшақтардағы қауіпсіздік қызметтері барлық жолаушылардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін жұмыс істейді. Олардың назарын аударатын келесі әрекеттер:
- Тәртіпсіз мінез-құлық, мысалы, бейәдеп сөздер, физикалық күш қолдану, басқа жолаушыларға немесе әуе компаниясы қызметкерлеріне қауіп-қатер жасау қоғамдық тәртіпті бұзу және қауіпсіздікке қауіп төндіру ретінде қарастырылуы мүмкін.
- Әуе компаниясы, әуежай немесе қауіпсіздік қызметкерлерінің заңды талаптарына бағынбау рейстен түсіруге дейін ауыр салдарларға әкелуі мүмкін.
- Қауіпті заттар: Жүк немесе өзімен бірге алып жүрген заттар қауіпті болуы мүмкін болса, қауіпсіздік қызметтерінің ерекше назарын аударады. Мұндай заттар қатарына пышақ, атыс қаруы, жарылғыш заттар және басқа қауіпті заттар жатады.
- Қауіпсіздікке қатер төндіретін мәлімдемелер: Қауіпсіздікке қатысты тікелей немесе жанама түрде айтылған кез келген мәлімдемелер қауіпсіздік қызметтері тарапынан мұқият тексеріледі.
Тіпті зиянсыз, әзіл сияқты көрінетін сөздер немесе абайсызда айтылған мәлімдемелер рейстің кешігуіне немесе әкімшілік айыппұлға әкелуі мүмкін.
Қандай әзілдер қабылданбайды?
- Экипажға немесе басқа жолаушыларға қауіп-қатер жасау;
- Әуе кемесінде қауіпті заттар бар екенін мәлімдеу;
- Жарылғыш заттар, қару немесе басқа зиянды заттар туралы әзілдер.
Әуе кемесінің қауіпсіздігі туралы әзіл айту шынайы жазаны талап етеді. Кейбір адамдар бомба немесе ұшақты басып алу туралы зиянсыз әзіл, жағдайды жеңілдету әдісі деп ойлауы мүмкін. Бірақ мұндай әрекеттер тек әзілқойға ғана емес, бүкіл рейстің жолаушыларына да ауыр салдарларға әкелуі мүмкін екенін есте ұстаған жөн.
Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексінің 273-бабы бойынша терроризм туралы жалған хабарлама үшін 5000 айлық есептік көрсеткішке дейін айыппұл, сол мөлшерде түзету жұмыстары, бес жылға дейін бас бостандығын шектеу немесе бес жылға дейін бас бостандығынан айыру жазасы қарастырылған.
Егер жолаушы әуежайда немесе ұшақта тыйым салынған сөздерді айтса, оған рейске отыруға немесе азаматты рейстен түсіруге тыйым салынады. Әуе кемесі қосымша тексеруден өтіп, кез келген қауіпті заттар мен заттарды табу үшін мұқият тексеріледі. Бұл процедураға жолаушының болуы мүмкін деген барлық орындары тексеріліп, жеке заттары мен жүгінің қосымша тексерісі кіреді. Сонымен қатар, осындай жағдайларда арнайы қызметтер, мысалы, полиция және авиациялық қауіпсіздік қызметтері хабарландырылады. Бұл мамандар қауіптің деңгейін бағалап, қажетті шараларды қабылдайды.
FlyArystan әуе компаниясы ескертеді: әуежайда және ұшақта бомба, жарылғыш заттар, динамит, террористік шабуылдар және басқа осындай қауіптер туралы әзілдер мен мәлімдемелер жасауға болмайтынын еске салады. Мұндай әрекеттер қауіпсіздікке қауіп төндіреді, рейстердің кешігуіне, қауіпсіздік қызметтерінің назарын нақты қауіптерден алаңдатуға және құқықтық жағынан ауыр салдарға әкелуі мүмкін.
Әуе компаниясы барлық жолаушыларды өз әрекеттері мен мәлімдемелеріне жауапкершілікпен қарауға, қауіпсіздік ережелерін сақтауға және әуе компаниясының қызметкерлерімен және әуежай қызметтерімен ынтымақтасуға шақырады.
