2025 жылғы 25 маусымда Түркістан қаласында «Senat Open» II Ашық кубогының алғашқы жартылай финалы мәресіне жетті. Бұл шахмат додасы Шымкент, Жамбыл, Қызылорда және Түркістан облыстарынан іріктелген 129 үздік ойыншыны жинады. Олардың ішінен 38 шахматшы финалға жолдама алды, деп хабарлайды DKnews.kz.
Тәжірибе жеңіске жетті: Юрий Егай — турнир көшбасшысы
Қызылорда облысынан келген 68 жастағы ардагер шахматшы Юрий Егай жарыстың басты сенсациясына айналды. Ол 9 мүмкін ұпайдың 8-ін еншілеп, ешкімге дес бермеді. Соңғы турда 75 жастағы Барат Жетпісбаевпен тең ойнап, турнирлік кестеде бірінші орынды сақтап қалды.
Түркістан облысының 41 жастағы өкілі Серік Қыдырбаев 7,5 ұпаймен екінші орынға көтерілді. Дәл сондай нәтижемен үшінші орынды Барат Жетпісбаев иеленді, алайда Қыдырбаев Бухгольц коэффициенті бойынша жоғары нәтиже көрсетті. Тағы жеті ойыншы 7 ұпай жинап, тартысты бәсекенің жоғары деңгейде өткенін дәлелдеді.
Турнир барысы — қадам-қадаммен
Жарыс салтанатты ашылу рәсімімен басталды. Түркістан облыстық мәслихатының төрағасы Нұралы Әбішов пен Қызылорда облыстық мәслихатының төрағасы Мұрат Тлеумбетов шахмат спортына қосқан үлесі үшін KazChess ұйымының «II дәрежелі үздік белгісімен» марапатталды.
Төртінші турдан кейін алты ойыншы төрт жеңіске жетіп, жарысты қыздыра түсті. Бесінші турда көш басында екі шахматшы қалды: Түркістан облысынан Серік Қыдырбаев пен Шымкенттен Асылбек Түйетаев. Алтыншы турда оларға Қызылорда облысынан Эдуард Пак пен Юрий Егай қосылды. Жетінші турда Қыдырбаев пен Егай 6,5 ұпаймен көш бастады. Олардың ізін басып 6 ұпаймен Тлектес Тайқара, Барат Жетпісбаев және Сапар Тәжидинов келе жатты.
Соңғы турда Егай Жетпісбаевпен тең ойнап, көшбасшылықты сақтап қалды. Қыдырбаев Жамбыл облысының өкілі Жәнібек Қоғабаевты жеңсе, Тайқара мен Түйетаев тең нәтижеге келісті.
Ерекше номинациялар — түрлі саланың үздіктері
Жеке есептен бөлек, турнирде алты арнайы номинация бойынша үздіктер марапатталды:
- Ардагерлер: Юрий Егай, Қызылорда облысы — 1-орын;
- Әйелдер: Гүлзая Құрманбаева, Қызылорда облысы — 81-орын;
- Депутаттар мен мәслихат қызметкерлері: Жүнісбек Серіков, Жамбыл облысы — 29-орын;
- Мемлекеттік қызметшілер: Сапар Тәжидинов, Шымкент — 6-орын;
- Қоғамдық кеңес мүшелері: Серік Қыдырбаев, Түркістан облысы — 5-орын;
- БАҚ өкілдері: Асылбек Түйетаев, Шымкент — 4-орын.
Финалға жолдама алғандар
«Оңтүстік» аймағынан финалға өткен 38 шахматшының географиясы:
- Түркістан облысы — 13 ойыншы
- Шымкент — 10 ойыншы
- Жамбыл облысы — 8 ойыншы
- Қызылорда облысы — 7 ойыншы
«Senat Open»: ел ішін біріктіретін шахмат мерекесі
«Senat Open» — Қазақстандағы ең ауқымды әуесқой шахмат турнирі. 2024 жылы алғаш рет өткен дода 2000-нан астам қатысушыны жинаған болатын. Идея авторы — ҚР Парламенті Сенатының төрағасы Мәулен Әшімбаев, ал жобаны Қазақстан шахмат федерациясының президенті Тимур Турлов қолдады.
2025 жылы турнир екінші рет өтіп жатыр. Құрылымы өзгеріссіз қалды:
- 20 іріктеу кезеңі — 21 ақпан мен 27 мамыр аралығында
- 5 жартылай финал — 25 маусым мен 9 тамыз аралығында
- Финал — 29 тамызда Астана қаласында өтеді
Турнирге 2025 жылғы 1 қаңтардағы FIDE рейтингі 2000-нан төмен шахматшылар ғана қатыса алады. Формат — швейцар жүйесі бойынша 9 тур, уақытты бақылау — әр ойынға 10 минут + әр жүріске 5 секунд.
Іріктеу кезеңдеріне 2100-ден астам ойыншы қатысса, ардагерлік жарыстарды қосқанда жалпы саны 3000 адамнан асты.
Түркістандағы тартысты бастама
Түркістанда өткен алғашқы жартылай финал шахматтағы бәсекелестіктің жоғары деңгейін көрсетті. Турнир аясында түрлі сала өкілдері — ардагерлер, әйелдер, шенеуніктер, депутаттар мен журналистер бір алаңда бас қосты. Бұл — тек спорт емес, елді біріктіретін зияткерлік алаң.
