Халықаралық сауда орталығы (ХСО) ҚР Сауда және интеграция министрлігімен және «QazTrade» АҚ-мен серіктестікте 2025 жылғы 28 шілде мен 1 тамыз аралығында шекаралық және порттық инфрақұрылымның негізгі объектілеріне іс-сапар миссиясын өткізді. Мақсат негізгі өткізу пункттеріндегі операциялық кедергілерді анықтау болды. Бағалау ЕО қаржыландыратын «Ready4Trade Central Asia: ХСО жүзеге асыратын «Транскаспий көлік дәлізі арқылы өркендеуге жәрдемдесу» жобасы шеңберінде жүргізілді, деп хабарлайды DKNews.kz.
Миссия барысында делегация Өзбекстанмен шекарадағы ірі өткізу пункттеріне, сондай-ақ Ақтау теңіз портына барды. Сараптамалық талдауды, далалық бақылауларды және негізделген талдамалық құжатты әзірлеуді біріктіретін ХСО-ның құрылымдық, көп сатылы диагностикалық процесіне сәйкес команда жергілікті жерде рәсімдеу процедураларын нақты уақыт режимінде бақылап, кеден және басқа да мемлекеттік органдардың өкілдерімен сұхбат жүргізді, сондай-ақ экспедиторлармен, кедендік брокерлермен, тасымалдаушылармен және СЭҚ қатысушыларымен терең консультациялар ұйымдастырды.
Бастапқы нәтижелер тәуекелдерді басқару процедураларында және электрондық кезек жұмысында қайталанатын мәселелерді анықтады, бұл жүйелермен және деректер алмасу механизмдерімен үйлестіруді, үйлесімділікті жақсарту қажеттілігін көрсетеді. Алынған деректер рәсімдерді оңтайландыру және операциялық практиканы Қазақстанда жүргізіліп жатқан цифрландыру және үйлестіру жөніндегі реформаларға сәйкес келтіру жөніндегі практикалық ұсынымдар үшін негіз болады.
Миссия барысында шекарадан өту уақытының үлкен болжамдылығын қамтамасыз ету және ведомствоаралық өзара іс-қимылды нығайту қажеттілігіне ерекше назар аударылды. Бұл мәселелер мақсатты реформаларды қажет ететін цифрлық интеграция, инфрақұрылым және көлік ағындарын басқару саласындағы тереңірек құрылымдық және процедуралық олқылықтарды көрсетеді.
«Трансшекаралық сауданың тиімділігі жергілікті жерлердегі жағдайды нақты түсінуден басталады», - деп атап өтті ҚР Сауда және интеграция министрлігінің Сыртқы сауда департаменті директорының орынбасары Мадина Қажымова. «Іс-сапарлық тексерулер тауарлардың еркін қозғалысына кедергі келтіретін техникалық ғана емес, институционалдық кедергілерді де анықтауға мүмкіндік береді. Бұл стратегиялық басымдықтарды бизнес үшін нақты жақсартуларға айналдырудың маңызды қадамы».
«Барлығының жергілікті жерлерде қалай жұмыс істейтінін жеке көру маңызды, тек осылай ғана реформаларды қағаз жүзінде емес, бизнестің нақты жұмысында көру үшін қандай өзгерістер қажет екенін түсінуге болады», - деп атап өтті «QazTrade» АҚ Басқарушы директоры Нұрлан Құлбатыров. «Бұл миссия өткізу пункттерінің тиімділігін арттыру үшін берік дәлелді базаны қалыптастыра отырып, мемлекеттік және жеке қатысушылардың пікірін біріктіруге мүмкіндік берді. Алынған ұсынымдар ҚР Сауда рәсімдерін оңайлату жөніндегі Екінші Ұлттық баяндаманы дайындау кезінде де пайдаланылады, оның тұсаукесері осы жылдың соңында күтіледі».
Алынған нәтижелер негізінде ХСО негізгі операциялық проблемаларды, саясат пен практика арасындағы алшақтықты, сондай-ақ рәсімдерді жетілдіру бойынша қысқа мерзімді және орта мерзімді ұсыныстарды баяндайтын қысқаша талдамалық құжат әзірлейді. Сауда және интеграция министрлігі мен «QazTrade» АҚ бұл материалдарды Қазақстанның еуразиялық логистикалық картадағы негізгі транзиттік торап ретіндегі рөлін нығайта отырып, шекараларды цифрлық және оңайлатылған басқаруды енгізу жөніндегі күш-жігерін қолдау үшін пайдаланатын болады.
