Қайталанатын репродуктивтік шығындар жүктілік кезінде иммундық жүйенің басылуына кедергі келтіретін белгілі бір генетикалық вариациялармен түсіндірілуі мүмкін екенін Nazarbayev University Медицина мектебінің жаңа зерттеулері көрсетті, деп хабарлайды DKNews.kz.
Профессор Куралай Атагельдиева Қазақстан, Канада және Тунис ғалымдарымен бірге PD-L1 генінің әртүрлі нұсқалары мен қазақ этникалық тобына жататын әйелдердегі қайталанатын түсіктер арасындағы байланысты зерттеп, геннің бес нұсқасына назар аударды. PD-L1 иммундық жауапты реттеп, ағзаның жүктілік кезінде ұрыққа шабуыл жасауына жол бермейді. Түсіктері болған пациенттердің фенотиптік және генотиптік сипаттамалары жүкті болып, сәтті босанған әйелдермен салыстырылды.
Зерттеушілер PD-L1 экспрессиясының тұқым қуалайтын гендік нұсқаға байланысты төмен деңгейі қайталанатын репродуктивтік шығындардың жоғары қаупімен байланысты екенін анықтады. Қызығы, мұндай заңдылық тек Батыс Қазақстан әйелдерінде байқалып, Орталық Қазақстан әйелдерінде байқалмады.
Батыс пен Орталық Қазақстанды салыстыру генетикалық және экологиялық айырмашылықтарға байланысты жүргізілді. Батыс Қазақстан халқының генетикалық құрамында батыс азиялық ата-бабалардың үлесі бар болса, Орталық Қазақстанға шығыс еуразиялық мұра көбірек әсер еткен. Қоршаған орта мен өмір салтының айырмашылықтары да иммундық реттелуге және жүктілік нәтижесіне ықпал етеді. Бұл тамақтану әдеттері, денсаулық ерекшеліктері және генетикалық бейімделулерде көрініс табады, сондықтан PD-L1 генінің тұқым қуалайтын нұсқаларының жүктілікке әсерін әртүрлі етуі мүмкін.
Зерттеу қазақ этникалық тобына жататын әйелдерге бағытталғанымен, оның нәтижелері бүкіл әлем әйелдері үшін маңызды.
«Әлемдегі әйелдердің бір пайызы қайталанатын репродуктивтік шығынға ұшырайды, бірақ оның жартысында себептері белгісіз күйде қалады – бұл идиопатиялық жүктіліктің үзілуі деп аталады. Біздің командамыз жаңа ықтимал генетикалық факторларды анықтауға тырысып, идиопатиялық жүктілік шығындарымен байланысты гендердің тізімін жасады. Болашақта біз скрининг жүргізіп, емдеу стратегиясын анықтап, жүктіліктің нәтижесін жақсартуды ұсына аламыз», – дейді профессор Атагельдиева.
Бұл – қазақ ұлтының әйелдеріндегі қайталанатын түсіктермен байланысты нақты генетикалық нұсқалардың бар екенін дәлелдейтін алғашқы зерттеу. Алынған нәтижелер жүктіліктің үзілу себептерін зерттеуде генетикалық айырмашылықтарды ескерудің маңыздылығын және әйелдерге әлем бойынша салауатты жүктілік пен босануды қамтамасыз ету үшін болашақ емдеу әдістерін дамытудың қажеттілігін көрсетеді.
«Әлем бойынша ұқсас мақсаттар мен әдістерге негізделген көптеген зерттеулер жүргізілуде. Біздің зерттеу оларды Орталық Азия деректерімен толықтырады. Биоинформатикалық талдау жүргізгеннен кейін біз қайталанатын репродуктивтік шығындардың ең ықтимал себебін анықтап, генетикалық тестілеу әзірлей аламыз», – деп түсіндіреді профессор Атагельдиева.
