Кейде кәсіпкерлердің сөздері құр бизнес-комментарийден әлдеқайда кең түсінікке айналып, ел туралы, нарық туралы, болашақ туралы ашық әңгімеге ұласады. Freedom Holding Corp. негізін қалаушы Тимур Турловтың жақындағы сөзі дәл осындай сипатқа ие болды, деп хабарлайды DKNews.kz.
Ол Қазақстандағы цифрлық экожүйелердің қалай дамып жатқанын, бәсекенің өзгеру логикасын, өңірлік финтех-картаны құру әрекеттерін, Қарағандыдағы футбол клубына қатысты жоспарларын және, әрине, соңғы апталарда бизнес-қоғамдастықтың басты тақырыбына айналған KazTAG-пен болған медиа-қақтығысты сөз етті.
Бұл - Freedom туралы ғана емес, біз қандай Қазақстанды қалыптастырып жатқанымыз туралы әңгіме.
Қазақстан - «болашақтың нарығы»: неге біздің цифрлық экожүйелер АҚШ пен Еуропаны таңдандырады
Турлов сөзін ең маңызды байқаудан бастады: бүгінде Қазақстан - цифрлық экожүйелер тұтас платформа ретінде дамып жатқан сирек нарықтардың бірі, ал Батыстағыдай бөлшектенген модель бізге тән емес.
«Мен АҚШ пен Еуропадағы инвесторларға өнімімізді көрсеткенде, олар: «Сіздер болашақта өмір сүріп жатқан сияқтысыздар» дейді. Бір қосымшаға қаншама сервистің біріктірілгеніне, оның қалай жұмыс істейтініне таң қалады. Америкалық цифрлық банктердің Қазақстанда бәсекеге түсуі қиын болар еді».
Бұл құбылыс бірнеше фактордың тоғысуынан туған.
1. Цифрлық нарықтың батыл архитектурасы
АҚШ-та әр қызмет жеке өмір сүрсе, Қазақстанда қаржылық, тұтынушылық және мемлекеттік сервистер бір экожүйеге бірігіп дамиды.
2. SmartBridge арқылы мемлекеттік сервистермен терең интеграция
Батыста техникалық және бюрократиялық тұрғыдан мүмкін емес интеграциялар Қазақстанда сәтті жүзеге асуда.
«SmartBridge бізге мемлекеттік қызметтермен тікелей бірігуді және АҚШ-та мүлде мүмкін емес өнімдерді іске қосуды қамтамасыз етеді. Бұл пайдаланушы тәжірибесін түбегейлі өзгертеді».
3. Масштаб әсері және шынайы бәсеке
Экожүйелер әр пайдаланушы үшін күрескен сайын, ең үлкен пайда тұтынушыға тиеді.
«Жүйелер тұтынушы үшін бәсекеге түсе бастағанда, оның пайдасы да артады».
Freedom экожүйесі қалай қалыптасты: 8-9 жылдық инвестициялар мен үздіксіз тәжірибе
Турлов бүгінгі жетістіктердің кездейсоқ пайда болмағанын атап өтті. Freedom экожүйесі:
- стартаптарға ұзақ мерзімді инвестициялар,
- инфрақұрылымдық өнімдер құру,
- нарық үлесін алу үшін күрес,
- ірі экожүйелер арасындағы тұрақты бәсеке
сияқты ұзақ жолдың нәтижесі.
Холдинг халықаралық индекстерге енген соң, шетелдік инвесторлардың көзқарасы да өзгерді: Қазақстан енді «дамушы» емес, өсім нүктесі ретінде қабылдануда.
«Өткен жылы холдинг активтері 10 млрд доллардан асты. Пайданың басым бөлігін қайта инвестициялап отырсақ та, біз табыстылықты сақтап келеміз».
Бір күнде рәсімделетін ипотека және нарықтың трансформациясы
Freedom жедел ипотеканы іске қосқанда, бұл Қазақстан қаржы нарығы үшін жаңа стандарт болды. Өнім қазір экономикадағы қымбат ақшаға байланысты шектеулі.
«Ипотеканы бір күнде рәсімдеуді үйрендік. Егер нарықтық жағдай жақсарса, бүкіл сектор жылдамдай алады. Бұл мүмкін екенін дәлелдеп қойдық».
Турловтың айтуынша, он жыл бұрын мүмкін емес саналған сервистер Қазақстанда бүгінде қолжетімді әрі қалыпты.
Медиа-шабуылдар: «Біз барлық дәлелдерді жинадық және заң аясында қорғаймыз»
Сөздің ең резонанстық бөлігі KazTAG және оған қатысты Telegram-арналар тарапынан жасалған ақпараттық шабуылдарға арналды. Соңғы аптада Freedom туралы күніне бірнеше материал жарияланған.
Турлов мәселені ашық айтты:
«Бұл материалдарда шындыққа сәйкес келмейтін көптеген «фактілер» бар. Бұл - жала. Біз барлық құжаттық дәлелдерді жинадық және тек заң аясында әрекет етеміз».
Компания ақпараттық соғысқа араласпайды.
Негізгі тұжырымдар:
- ақпараттық шабуылдар бәсекелестерге емес, бүкіл нарыққа зиян келтіреді;
- медиа-манипуляциялар инвестор сенімін бұзады;
- Freedom жауап ретінде шабуыл жасамайды;
- қорғау тек құқықтық жолмен жүргізіледі.
Турлов ақпараттық уыттылықтың жүйелі сипат алғанын атап өтті:
«2019 жылдан бері ай сайын 100-150 жалған жарияланымды байқап жүрміз. Бұл ұзақмерзімді түрде негатив қалыптастыруға бағытталған үлкен индустрия».
Өңірлік экспансия: Өзбекстан, Тәжікстан, Түркия, Грузия
Өзбекстан - әлеует зор, бірақ күрделі нарық
«Біз бұл елде бес жылдан бері жұмыс істейміз. Дегенмен, реттеу ортасы күрделі, ал нарық баяу дамуда. Әлі дұрыс жол таппадық».
Тәжікстан: жаңа инфрақұрылым
Лицензия алынды, инфрақұрылым тұрғызылды, Freedom өнімдері нарық стандарттарына айнала бастады.
Түркия: лицензия бағытындағы жоспар
«Ешқандай келісімге қол қойылған жоқ. Бірақ Түркия - біз үшін қисынды бағыт. Әңгіме үлкен банк сатып алу туралы емес, лицензия алу туралы».
Грузия: банк ашуға рұқсат
Freedom Орталық Азиядағы ұлттық төлем жүйелерін байланыстыруға мүмкіндік беретін өңірлік цифрлық банк құруға қадам жасап жатыр.
«Біз өңірдің басты интерконнекторы болғымыз келеді».
«Шахтёр» (Қарағанды): Freedom неліктен жауапкершілік алды
Көпшілікті таң қалдырған тақырып - Қарағандының тарихи «Шахтёр» клубын сатып алу.
Нақты жағдай:
- инфрақұрылым тозған,
- команда мектеп стадионында ойнап жүр,
- ұзақмерзімді даму жоспары болмаған.
Неге Freedom бұл қадамға барды?
«Кейде тағдыр жолды өзі көрсетеді. Егер қазір қолға алмасақ, екі жылдан кейін жағдай одан әрі қиындайтын еді».
Freedom:
- футбол академиясын,
- манежді,
- 3,5 мың орындық стадионды салып жатыр;
- мектептен жастарға дейінгі толық дайындық жүйесін құруда.
Басты қағида - ұзақмерзімділік
«Мен - ең жас кәсіпкерлердің бірімін. Он жылдан кейін де жас боламын. Бізге жылдам жеңіс керек емес. Біздің мақсат - талант дайындайтын жүйе құру».
Басты ой
Қазақстан экспортқа қабілетті бірегей цифрлық модель қалыптастырып жатыр. Freedom - осы процестің негізгі ойыншыларының бірі.
Мықты экожүйелер, мемлекеттік интеграция, платформалар арасындағы шынайы бәсеке, технологиялардың өңірге шығуы және медиакеңістіктегі ашық позиция - мұның бәрі елдің жаңа бейнесін қалыптастырып жатыр.
Қазақстан шын мәнінде жинақы, икемді, бірақ бәсекеге өте қабілетті цифрлық модель құрып отыр. Бұл үлгі тек ішкі нарыққа емес, бүкіл өңірге әсер ете алады.
Егер нарық осындай қарқынмен дами берсе - бәсекемен, технология экспортумен, медиа ашықтығымен - Қазақстан Орталық Азияның жаңа цифрлық орталығына айналу мүмкіндігіне ие.
