Алматыда классикалық шахматтан 2025 жылғы Қазақстан Кубогының финалдық турнирлері аяқталды. Жүлде қоры өте жоғары болды – жалпы сомасы 49,5 млн теңге. Ерлер арасында Арам Акопян, әйелдер арасында Мариам Мкртчян жеңіске жетіп, армян дуэті топ жарды, деп хабарлайды DKNews.kz.
Классикалық шахматтан Қазақстан Кубогы (Kazakhstan Chess Cup) үшінші жыл қатарынан «швейцариялық жүйе бойынша бірнеше кезең және финал» форматында өтті. Бұған дейінгі жылдары финалда үздік 16 ойыншы нокаут жүйесімен бақ сынаған еді: 2023 жылы жеңімпаздар Мануэль Петросян (Армения) мен Алуа Нұрман (Қазақстан) болды, ал бір жылдан кейін Денис Махнёв (Қазақстан) пен Екатерина Гольцева (FIDE) чемпион атанды.
2025 жылы үш кезең өткізілді:
- 1-кезең: Masters турнирі – «Владимир Дворкович мемориалы – Aktobe Open 2025» (22–30 маусым, Ақтөбе), жеңімпаз – GM Алексей Сарана (Сербия);
- 2-кезең: Masters турнирі – «Oskemen Open 2025» халықаралық фестивалі (21–29 шілде, Өскемен), жеңімпаз – GM Алексей Гребнев (FIDE);
- 3-кезең: Masters турнирі – «Almaty Region Open. Qonaev Cup 2025» халықаралық фестивалі (4–12 тамыз, Алматы маңындағы Олимпиадалық даярлау орталығы), жеңімпаз – GM Адитья Миттал (Үндістан).
Kazakhstan Chess Cup 2025 турнирінің әр кезеңінің қорытындысы бойынша қатысушыларға ақшалай және өзге де жүлделерден бөлек, алған орындарына қарай ұпайлар есептелді (әйелдер үшін жеке кесте жүргізілді).
Осылайша 2–12 желтоқсан аралығында алматылық Park Dedeman Almaty қонақүйінде Қазақстан Кубогының үздік 12 финалисі мен 12 финалисі «әрқайсысы әрқайсысымен» форматында классикалық уақыт бақылауымен – алғашқы 40 жүріске 90 минут, партия соңына дейін қосымша 30 минут және бірінші жүрістен бастап әр жүріске 30 секунд қосымшамен – өзара мықтыны анықтады.
Соңғы, 11-турдың алдында Арам Акопян мен Дмитрий Бочаров жақын қуғыншыларынан 1 ұпай алда көш бастап тұрды. Олардың бір-біріне қарап ойнайтыны анық еді, алайда Акопян ақ фигурамен аутсайдерлердің бірі Жамсаран Цыдыповты небәрі 24 жүрісте күйрете жеңсе, Бочаров та ақ фигурамен Антон Демченкоға қарсы ойында жеңіске жетудің жолын таба алмады – тең ойын.
Осылайша 2025 жылғы Қазақстан Кубогының жеңімпазы 24 жастағы армян гроссмейстері Арам Акопян болды.
Ал 3-ші орынның тағдыры үнділік дербиде – Адитья Миттал мен Сетураман Панаяппан арасындағы партияда шешілді: бұл кездесуде Адитья Миттал жеңіс тойын тойлады.
Санан Сюгиров пен Алексей Гребнев екеуі бірігіп «гроссмейстерлік тең ойын» жасады.
Соңғы турда жеребе қалауымен екі қазақстандық дерби де қатар келді. Олардың біріншісінде Даниял Сәпенов қара фигурамен Муртас Қажғалеевті ақыры жеңіп тынды (бұл партия барлығынан да ұзаққа созылды), ал екіншісінде Қазыбек Нөгербек Денис Махнёвке қарсы қара фигурамен ойнап, матқа бір жүріс қалғанда берілді.
Осындай мықты бәсекелестер ортасында Даниял Сәпеновтың 4-ші орын алуы – Қарағанды шахмат мектебінің 17 жастағы түлегі үшін сөзсіз үлкен жетістік.
Kazakhstan Open Cup 2025 турнирі:
1. GM Арам Акопян (2613, Армения) – 7½ ұпай (₸9 млн);
2. GM Дмитрий Бочаров (2533, РФ) – 7 (₸7 млн);
3. GM Адитья Миттал (2624, Үндістан) – 6½ (₸5 млн);
4. IM Даниял Сәпенов (2440, Қазақстан) – 6 (₸3,5 млн);
5. GM Денис Махнёв (2532, Қазақстан) – 6 (₸2,5 млн);
6. GM Сетураман С. Панаяппан (2556, Үндістан) – 5½ (₸2 млн);
7. GM Санан Сюгиров (2620, Венгрия) – 5½ (₸1,5 млн);
8. GM Алексей Гребнев (2632, FIDE) – 5½ (₸1,25 млн);
9. GM Антон Демченко (2631, Словения) – 5 (₸1 млн);
10. GM Муртас Қажғалеев (2521, Қазақстан) – 4½ (₸0,75 млн);
11. GM Қазыбек Нөгербек (2539, Қазақстан) – 3½ (₸0,5 млн);
12. GM Жамсаран Цыдыпов (2506, РФ) – 3½ (₸0,5 млн).
Әйелдер финалында оқиғалар өте қызықты өрбіді: 8-ші турдан кейін Батхуягийн Монгонтуул, Алина Бивол, Мариам Мкртчян және Афруза Хамдамова турнир кестесінің басында бірге тұрды, 9-шы тур оларды ажыратып, ал 10-шы тур көшбасшылар төрттігін қайтадан біртұтас етті.
Соңғы турда мына кездесулер өтті: Бивол – Мария Холявко, Зарина Нұрғалиева – Монгонтуул, Мкртчян – Лия Құрманғалиева, Хамдамова – Ирен Люцингер. Тек тәжірибелі моңғол шахматшысына ғана қоржынына толық бір ұпай қоса алу бұйырмады.
Қалған үштік үшін Зоннеборн–Бергер коэффициентін (SB) есептеуге тура келді: онда сен жеңген қарсыластарыңның ұпайлары мен тең ойнаған қарсыластарыңның жартылай ұпайлары қосылады. Дәл осы көрсеткіш шахматшыларды орын-орнына қойды: Мкртчян – 37,5, Бивол – 36,75 және Хамдамова – 36.
Армениялық 21 жастағы әйелдер арасындағы халықаралық мастер, 2022 жылғы әлем чемпионы (U18) Мариам Мкртчян – Қазақстан Кубогы–2025 жеңімпазы!
Екі қазақстандық текетіресте көшбасшылар мен аутсайдерлер жолықты. Алғашқысында Әмина Қайырбекова Әсел Серікбайды жеңіп, 5-ші орынға көтерілді, ал екіншісінде Зейнеп Сұлтанбек Аяулым Қалдарованы соңғы орында қалдырды.
Kazakhstan Women’s Cup 2025 турнирі:
1. WIM Мариам Мкртчян (2353, Армения) – 7½ ұпай (₸3,5 млн);
2. IM Алина Бивол (2360, FIDE) – 7½ (₸2,75 млн);
3. WGM Афруза Хамдамова (2403, Өзбекстан) – 7½ (₸2 млн);
4. IM Батхуягийн Монгонтуул (2334, Моңғолия) – 7 (₸1,1 млн);
5. WGM Әмина Қайырбекова (2353, Қазақстан) – 6½ (₸1 млн);
6. WIM Әсел Серікбай (2221, Қазақстан) – 6 (₸0,9 млн);
7. WGM Лия Құрманғалиева (2339, Қазақстан) – 5½ (₸0,75 млн);
8. WIM Зарина Нұрғалиева (2305, Қазақстан) – 5 (₸0,7 млн);
9. FM Ирен Люцингер (2169, FIDE) – 4½ (₸0,65 млн);
10. WIM Зейнеп Сұлтанбек (2163, Қазақстан) – 3½ (₸0,6 млн);
11. WFM Мария Холявко (2204, Қазақстан) – 3 (₸0,55 млн);
12. WIM Аяулым Қалдарова (2085, Қазақстан) – 2½ (₸0,5 млн).
