Ұлт денсаулығы бүгінде тек әлеуметтік мәселе емес. Бұл – мемлекеттің тұрақтылығы, экономиканың орнықтылығы және адами капиталдың сапасы тікелей тәуелді стратегиялық фактор. Осы себепті Қазақстанда Міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесі жаңа кезеңге қадам басып отыр. 2026 жылдан бастап бұл жүйе бұрынғыдан да ауқымды әрі нақты жұмыс істей бастайды, деп хабарлайды DKNews.kz.
Бұл туралы Қазақстан Республикасы Премьер-министрінің орынбасары – Мәдениет және ақпарат министрі Аида Балаева мәлімдеді. Оның айтуынша, міндетті медициналық сақтандыру – денсаулық сақтау саласындағы кезекті өзгеріс емес, азаматтардың әл-ауқатын қорғауға бағытталған ұзақмерзімді мемлекеттік саясаттың өзегі.
«Ұлт денсаулығы – мемлекеттің басты байлығы», – деді Аида Балаева.
Қамтудан нақты қорғауға көшу
Бүгінде Қазақстанда 17 миллионға жуық адам, яғни ел халқының 82 пайыздан астамы міндетті медициналық сақтандыру жүйесінде сақтандырылған. Оның ішінде 12 миллионнан астам азамат жеңілдік берілген санаттарға кіреді – олардың жарналары мемлекет есебінен төленеді. Тағы 4,5 миллионнан астам адам жарналарын өздері төлеп отыр.
Алайда, Аида Балаеваның айтуынша, мәселе тек қамту көрсеткішінде емес. Негізгі сұрақ – жүйе әрбір адамға қандай нақты медициналық қорғау ұсына алады.
«Міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру – әрбір азаматтың денсаулығын қорғауға бағытталған маңызды тетік. Бұл жүйе медициналық көмекті қолжетімді, заманауи әрі әділ етеді», – деді ол.
2026 жылдан бастап сақтандырылған азаматтар медициналық қызметтердің кең ауқымын жоспарлы түрде, қосымша шығынсыз ала алады. Бұл – жүйенің формальды мәртебеден нақты әлеуметтік қорғау құралына айналып келе жатқанын көрсетеді.
2026 жылдан бастап не өзгереді
2026 жылғы 1 қаңтардан бастап міндетті медициналық сақтандыру жүйесінде халық денсаулығын нығайтуға және медициналық көмектің қолжетімділігін арттыруға бағытталған бірқатар маңызды өзгерістер күшіне енеді.
«Бұл өзгерістер азаматтардың денсаулығын нығайтуға және медициналық көмектің қолжетімділігін арттыруға бағытталған», – деді Аида Балаева.
Ең басты жаңалық – міндетті медициналық сақтандыру пакетіндегі қызметтердің едәуір кеңеюі. Әсіресе, созылмалы аурулармен өмір сүретін азаматтар үшін бұл өзгерістердің маңызы зор.
Созылмалы аурулар – сақтандыру жүйесінің толық қорғауында
2026 жылдан бастап міндетті медициналық сақтандыру пакеті қант диабеті, балалар церебральды сал ауруы (ДЦП), ревматизм, дәнекер тіндердің жүйелі зақымдануы секілді созылмалы ауруларды қамтиды.
«Енді бұл санаттағы науқастар дәрігерлердің консультацияларын, қажетті дәрі-дәрмектерді және ем-шараларын толық көлемде міндетті медициналық сақтандыру шеңберінде ала алады», – деп атап өтті Аида Балаева.
Бұл тәсіл созылмалы ауруларды бір реттік емдеуден жүйелі медициналық бақылауға көшіреді.
Жүрек-қан тамыр аурулары: асқынудың алдын алу
Қазақстанда бүгінде 1,5 миллионға жуық адам артериялық гипертензия диагнозымен есепте тұр. Жыл сайын бұл аурудың асқынуынан 50 мыңнан астам инсульт пен инфаркт тіркеледі.
2026 жылдан бастап мұндай науқастарға көрсетілетін барлық қажетті медициналық көмек міндетті медициналық сақтандыру есебінен қамтамасыз етіледі. Бұл – аурудың асқынуымен күресуден алдын алуға бағытталған маңызды қадам.
Бүйрек жеткіліксіздігі: қымбат ем – қосымша шығынсыз
Елімізде 25 мыңнан астам азамат созылмалы бүйрек жеткіліксіздігімен өмір сүреді, олардың 8 мыңы гемодиализге мұқтаж.
2026 жылғы 1 қаңтардан бастап бақылау, диагностика, дәрі-дәрмекпен қамтамасыз ету, гемодиализ және тіпті бүйрек трансплантациясы міндетті медициналық сақтандыру пакеті аясында сақтандырылған азаматтарға тегін қолжетімді болады.
Бұл мыңдаған отбасы үшін ауыр қаржылық жүктемені жеңілдетеді.
Қант диабеті: өмір бойы бақылау – өмір бойы шығын емес
Қант диабеті – әлемдегі ең кең таралған инфекциялық емес аурулардың бірі. Қазақстанда бұл диагнозбен шамамен 500 мың адам тіркеуде тұр. Бұл дерт тұрақты бақылауды талап етеді – анализдер, дәрігер кеңестері, емді түзету.
2026 жылдан бастап қант диабетімен ауыратын азаматтардың емделуі мен диспансерлік бақылауы толықтай міндетті медициналық сақтандыру жүйесіне енгізіледі. Барлық жоспарлы қабылдаулар, зерттеулер мен дәрі-дәрмектер қосымша төлемсіз көрсетіледі. Негізгі шарт – азаматтың жүйеде сақтандырылған болуы.
Қандай аурулар ОСМС аясынан тыс қалады
Қазіргі таңда созылмалы аурулардың басым бөлігі міндетті медициналық сақтандыру арқылы толық қамтылып отыр. Тек 11 әлеуметтік маңызы бар ауру ғана тегін медициналық көмектің кепілдендірілген көлемі шеңберінде қаржыландырылады.
Ауыл тұрғындары үшін тең мүмкіндік
Ауыл тұрғындары бүгінде міндетті медициналық сақтандыру жүйесіне толық енгізілген. Көптеген ауыл азаматтары жеңілдік берілген санатқа жататындықтан, олардың жарналары мемлекет тарапынан төленеді.
Нәтижесінде ауыл халқы мамандардың консультацияларына, қымбат диагностикалық зерттеулерге, жоғары технологиялық емдеу әдістеріне және қажетті дәрі-дәрмектерге қол жеткізіп отыр.
2026 жылдан бастап заңдағы жаңа нормаға сәйкес, табысы төмен D және E санатындағы азаматтар да автоматты түрде сақтандырылып, диагностика мен емді кедергісіз ала алады.
Өзін-өзі жұмыспен қамтығандар үшін «жеңіл кіру»
Өзін-өзі жұмыспен қамтыған азаматтар үшін жүйеге қосылу тәртібі барынша жеңілдетілген. Олар айына 4 250 теңге немесе жылына 51 мың теңге төлей отырып, міндетті медициналық сақтандыру аясындағы барлық қызметтерді, оның ішінде қымбат ем түрлерін де пайдалана алады.
Денсаулық – стратегиялық инвестиция
Міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесі азаматтардың қаржылық тәуекелдерін азайтып қана қоймай, бүкіл денсаулық сақтау жүйесінің тұрақтылығын арттырады және мемлекеттің саланы сапалы жаңа деңгейде дамытуына мүмкіндік береді.
«Бұл өзгерістердің басты мақсаты – әрбір азаматтың сапалы әрі уақытылы медициналық көмекке қол жеткізуі», – деді Аида Балаева.
Алдағы уақытта міндетті медициналық сақтандыру жүйесін кеңейту бағытындағы жұмыс жалғаса береді. Сондықтан әлі сақтандырылмаған азаматтарға бұл жүйенің мүмкіндіктерімен жан-жақты танысу аса маңызды.
«Әр азаматтың денінің саулығы, отбасының амандығы – біз үшін аса маңызды. Баршаңызды міндетті медициналық сақтандыру жүйесіне қосылып, сапалы әрі уақытылы медициналық көмекке қол жеткізуге шақырамын», – деп түйіндеді Премьер-министрдің орынбасары.
